Faunus en kleine Panda ideaal voor productie van bokashi

ARTIKEL

Broer de Boer, donderdag 23 november 2023

260 sec

Loonbedrijf Van Diepen in Spanbroek produceert jaarlijks circa 4.000 ton bokashi. Daarvoor wordt voornamelijk bermgras gebruikt. Dat wordt verzameld met een Faunus F1810-maai-laadwagen, ontwikkeld door Schouten Machines.

Standaard heeft de Faunus een correctiecilinder op de trekdissel.

Schouten Machines ontwierp de Faunus F1810-maai-laadcombinatie specifiek voor het grotere werk. De machine heeft een overgedimensioneerde maaiunit met een zeer grote rotoras en de uitwerppijp heeft een grote doorlaat. Het transport van opgenomen bermgras, blad of eventueel heggenknipsel naar de laadwagen gebeurt puur door luchtverplaatsing. De indrukwekkende rotoras met maaimessen shreddert niet alleen de organische massa, maar veroorzaakt bovendien een sterke luchtstroom. De Faunus kent geen zuigmond en ook geen zware ventilator om het gemaaide product via een dikke buis naar de kipcontainer te transporteren. Deze ventilatorloze techniek wordt ook toegepast bij andere machines, zoals de kleinere Panda. Deze uitgekiende constructie verlaagt de vermogensbehoefte van de aandrijving aanzienlijk. Schouten garandeert: 'Als je met deze machine maait en het gras direct opruimt, gaat de verplaatsing richting kipbak altijd door. Zelfs als er blad op zwad gelegd is, "vreten" onze systemen zo'n zwad gewoon op en raken ze niet verstopt!'

De Faunus heeft geen zuigmond en geen zware ventilator, wat brandstof uitspaart.

Zuinig met brandstof

Die statements van Schouten worden bevestigd door Jack van Diepen, die samen met zijn broer Gerjan het gelijknamige loonbedrijf runt. 'We besparen hiermee inderdaad veel dieselolie. Als we met de Faunus werken, verbruikt onze Fendt 210 dagelijks circa 70 liter diesel. Bij een maai-zuigcombinatie, waarvoor een zwaardere tractor nodig is, is dit minstens het drievoudige. Wij verwerken het bermgras net zo snel als met een opraapwagen.' Tot 2022 klepelde dit loonbedrijf de bermen en de dijktaluds voor de gemeente Dijk en Waard. Het maaisel bleef daarbij liggen, maar bij de laatste aanbesteding kwam daarin verandering. Van Diepen: 'We moesten het maaisel voortaan conform bestek meteen opruimen. Er vinden in onze omgeving steeds meer aanbestedingen plaats op basis van dit bestekvereiste. Daarnaast hebben we de ambitie om onze activiteiten in bermonderhoud uit te breiden, en daarmee de productie van bokashi. Momenteel bedraagt dat jaarlijks circa 4.000 ton.'

Overtroffen verwachtingen

Meerdere argumenten leidden in 2022 tot de investering door het loonbedrijf in een Faunus F1810. Zoals de disselbesturing, waardoor de machine niet achter de tractor loopt, maar circa 50 cm ernaast. Van Diepen: 'Hierdoor is het in het (agrarisch) loonwerk mogelijk om met een tractorwiel over een zwad te rijden en te verdichten. Vervolgens shredderen de maaimessen de oogst tot een fantastisch product in de kipwagen, dat goed verwerkbaar is. Verder vormden de hoge verwerkingscapaciteit en de vrij simpele constructie een belangrijk argument. De machine heeft namelijk geen veelvoud van overbodige afstelmogelijkheden. En ten slotte speelden de interessante prijs, de goede onderdelenvoorziening en de gunningsfactor voor de vertegenwoordiger een rol bij de keuze voor de Faunus.'

'Hij heeft een hoge verwerkingscapaciteit en een vrij simpele constructie'

'Het is prettig dat Schouten zowel grote als kleine modellen heeft voor dit soort werk. We hebben in 2023 inmiddels ook een Panda aangeschaft.' Van Diepen zegt dat het werken met de Faunus zijn verwachtingen overtroffen heeft. Zo was hij bang dat er tractorsporen in het maaiwerk zichtbaar zouden blijven. 'Dit bleek niet het geval. Ik kan geen enkele kritische noot bedenken', zegt Van Diepen nadenkend. 'Het onderhoud beperkt zich tot regelmatig doorsmeren. Wél hebben we de verlichting, die iets uitstak, binnen de contouren van de machine gebracht. Dat voorkomt kleine schades aan de armaturen als je even niet goed oplet.'

Van Diepen zet ook de kleinere Panda in voor het verzamelen van maaisel.

Faunus op de dijk

'Naast bermen onderhouden we dijken en taluds, waarbij deze machine goed van pas komt', vervolgt Van Diepen. 'En die opdrachten komen er steeds meer, nu het Hoogheemraadschap deze werkzaamheden vaker uitbesteedt. Onderlangs de dijken, op de hellende gedeelten, gebruiken we dan een Herder-giek met een klepelbak en afvoerbandje. En voor het kleinere werk gebruiken we een Kuhn-armklepel met afvoerbandje. Die werpen het maaisel naar de top van het dijklichaam. Daar raapt de Faunus het maaisel op, shreddert het en blaast het in de kipcontainer. Dat gaat veel sneller en gemakkelijker dan bijvoorbeeld met een opraapwagen. De machine leent zich uitstekend voor het oprapen van blad. We hebben dan ook proeven gedaan met het oprapen van uitsluitend blad op bijvoorbeeld (half)verharding in parken. Zoiets doe je uiteraard met de draaiende rotor, zonder dat de messen de bodem raken. Op terreinen waar huttendorpen staan, kunnen we de grasmat weer netjes gemaaid en vrij van achtergelaten rommel opleveren.'

Bokashi

Zowel de Faunus als de kleinere Panda past de loonwerker uitstekend in het concept van de bokashi-productie. Van Diepen: 'Deze bedrijfsactiviteiten hebben we ondergebracht in een zelfstandig bedrijfsonderdeel. We verwerken bijvoorbeeld ook blad en bermgras dat anderen aanleveren. Hierbij hebben we een samenwerkingsverband met Loonbedrijf Mol in Heerhugowaard. Dat bedrijf is eveneens in het bezit van een Faunus F1810-maai-laadwagen. Het verwerken van bermgras dat is aangevoerd door een opraapwagen of in de vorm van ronde balen tot bokashi is lastig. Het moet dan eerst geshredderd worden en vervolgens in laagjes worden uitgespreid over de bokashi-hoop. Het reeds geshredderde product uit de Faunus en de Panda laat zich op de hoop veel sneller en vooral beter verdelen. Uiteraard worden hierbij laagjes bermgras afgewisseld met aangebrachte laagjes schelpenmeel, kleiproducten en bacteriemengsel. De bokashi is na ongeveer zes weken rijp. Zowel onze eindgebruikers als wij hebben er in de eindproductie baat bij dat de massa zo fijn mogelijk geshredderd is en zo goed mogelijk is omgezet in het gewenste eindproduct. De bokashi-hopen dekken we meestal af met plastic, maar we doen ook proeven met het aanbrengen van een behoorlijke laag compost, om het omzettingsproces zuurstofarm te laten verlopen.'

Lossen

De enorme capaciteit, zelfs onder de zwaarste omstandigheden, is een belangrijk kenmerk van de Faunus 1810. De bak heeft een inhoud van 10 kuub. De getrokken machine beschikt over een zwaar onderstel met een semihoogkippende bak. Het frame waarop de 10 kuubs bak staan, kun je namelijk met een aparte hefcilinder op deze uiterste kiphoogte brengen. Het hoogste punt in kippende stand is dan bijna 1,8 meter. Deze zaken maken hem bijzonder geschikt voor het werk in de aannemerij, wegbermbeheer of op grote projecten. Standaard is de Faunus voorzien van een correctiecilinder op de trekdissel en een side-shift op de klepelbak met een maximale uitslag van ongeveer 30 cm, zowel naar links als rechts. Dat is handig als je hindernissen als paaltjes tegenkomt tijdens het maaien. Beide standaardaccessoires maken het de gebruiker mogelijk om bij bermonderhoud alle maaiwerk snel en goed te kunnen uitvoeren.

De Faunus 1810 kan met een aparte hefcilinder op de uiterste kiphoogte worden gebracht.

Loonbedrijf Van Diepen

Aan het roer van deze onderneming met 30 fte medewerkers staan Jack en Gerjan van Diepen. Ze werken er inmiddels zo'n 40 jaar en zetten het bedrijf van hun vader voort. Dit bedrijf werd ooit gestart door pa Van Diepen en zijn broer. Naast melk rijden, richtte de oudere generatie zich - toen de tractor zijn intrede deed - vooral op voederwinning en mestverwerking bij melkveehouders. Uiteindelijk concentreerde de oom van Jack en Gerjan zich verder op de melkveehouderijtak. Nog steeds is de tak agrarisch loonwerk belangrijk bij de Spanbroekse onderneming - dit naast cultuurtechnisch werk en grondverzet voor (semi)overheden. In de agrarische sector richten ze zich op gewasverzorging. Ze planten en rooien tulpenbollen en maken de grond hiervoor gereed. Herinzaai is eveneens een belangrijke activiteit. 'Behalve in Noord- en Zuid-Hollland werken we wat bloembollen betreft ook in de provincies Groningen, Flevoland en Zeeland. Na de kerstperiode gaat er altijd een ploeg medewerkers enkele weken naar Chili in Zuid-Amerika. Daar rooien ze bij Nederlandse ondernemers de tulpenbollen die daar in nettenteelt verbouwd worden. Dat sluit mooi aan op onze activiteiten', aldus Jack van Diepen.

Jack van Diepen runt samen met zijn broer Gerjan het gelijknamige loonbedrijf.

Faunus, type F1810

Gewicht: 3.900 kg
Aanspanning: boventrekhaak
Inhoud laadbak: 10 m³
Disselverstelling L/R: 600/215 mm
Sideshift-verstelling L/R: 300/300 mm
Benodigd hydr. vermogen: 40 ltr/min - 180 bar
Hydr. L.S. voorbereid: ja
Stroomaansluiting: 12 VDC
Wielas TVZ geremd: 90 X 90 mm
Remsysteem: luchtgeremd
Draagvermogen wielas: 9.000 kg
Spoorbreedte: 1700 mm
Banden: 500/50 X 17 14 PR
Aandrijving maaiunit: PTO V-snaren
PTO-toerental: 540 rpm
Benodigd vermogen: 70 pk
Werkbreedte: 1800 mm
Diameter rotoras: Ø 220 mm
Aantal maaimessen: 26 stuks
Toerental rotoras: 2.100 rpm
Diameter nalooprol: Ø 200 mm
Maximale kiphoogte: 1765 mm

REACTIES

		Elvira de Kraag dinsdag 12 december 2023

Ik begrijp iets niet. In het artikel staat dat eerder het maaisel moest blijven liggen volgens bestek. Dat is een maatregel ihkv ecologisch maaibeheer. Maar daar is in 2023 verandering gekomen. Dat wordt verder niet toegelicht. Waaróm heeft die gemeente (welke?) besloten dat het gras direct weggehaald moest worden? De geinterviewden vinden hun wagen helemaal fantastisch, dat het gras direct ‘geshredderd’ kan worden maar realiseren zij zich wel dat met de enorme snelheden waarmee al deze handelingen gepaard gaan vrijwel 100% van het dierenleven wat zich in die bermen bevindt, de dood vindt in die maaigang?
Hoe gaan we ooit hetstel van biodiversiteit krijgen als dit soort machines en maaimethoden nog toegestaan zijn en men er nog trots op is ook? Waar is het algemeen besef dat die bermen het leefgebied zijn van insecten, kikkers, spinnen enzovoorts?

download artikel

Tip de redactie