Gemeentemengsels zijn een succes!

ARTIKEL BODEM & BODEMBIOLOGIE

Marijke Wempe | Cruydt-Hoeck, dinsdag 17 september 2024

132 sec

Vorig jaar introduceerde kwekerij Cruydt-Hoeck op de Vakbeurs Openbare Ruimte voor het eerst de zogenoemde Gemeentemengsels. Voor iedere gemeente in Nederland is een gebiedseigen mengsel gemaakt, bestaande uit de karakteristieke inheemse flora die in de gemeente voorkomt en die passend is bij de plaatselijke bodem. Niet eerder werd de beursstand van Cruydt-Hoeck zo goed bezocht. Intussen hebben veel gemeenten een gemeentemengsel besteld. Gemeente Someren had afgelopen oktober de primeur met de aankoop van hun gebiedseigen zadenmengsel. Hoe kwamen de zadenmengsels tot stand? En hoe worden ze gebruikt?

Luchtfoto Cruydt-Hoeck terrein - ©Casper Herbots

De afgelopen jaren hebben de ecologen van Cruydt-Hoeck voor alle 342 gemeenten uitgezocht welke planten er van oudsher voorkwamen en welke planten er nu het beste kunnen groeien. Oude flora's en atlassen werden uitgeplozen, bodemkaarten van Nederland werden bestudeerd en websites als Waarneming.nl werden geraadpleegd.
Omdat er in veel gemeenten verschillende grondsoorten voorkomen, zijn er voor die gemeenten meerdere zadenmengsels samengesteld. Boterbloemen zitten in bijna ieder gemeentemengsel, maar verder is er veel variatie. Zo is Echte koekoeksbloem specifiek voor veengrond, Sint-Janskruid voor zandgrond en Beemdkroon voor gemeenten langs de grote rivieren.

Voor iedere gemeente is een gebiedseigen mengsel gemaakt, bestaande uit de karakteristieke inheemse flora die in de gemeente voorkomt en die passend is bij de plaatselijke bodem

Eigen doelstelling

Ecoloog Kim Mutsers en toenmalig vakspecialist groen Ellen Prosée van de gemeente Someren wilden inheemse wilde bloemen zaaien om een groene verbindingsstrook in de bebouwde kom te creëren. Zo'n groene strook is belangrijk om een veilige doorgang te bieden aan insecten en andere kleine dieren, zoals kikkers, muizen en egels. Die leggen relatief kleine afstanden af ¬¬en verplaatsen zich alleen langs een route waar ze voldoende voedsel en schuilplekken vinden.

Grondsoortenkaart van Nederland. Beeld Cruydt-Hoeck

In overleg met ecoloog-adviseur Roelof Jan Koops van Cruydt-Hoeck heeft de gemeente Someren het mengsel geoptimaliseerd om het nog beter te laten aansluiten bij het betreffende gebied. Zo hebben ze hoogbloeiers, zoals Schermhavikskruid, Smalle wikke en Knoopkruid eruit gehaald om de verkeersveiligheid te garanderen en hebben ze diepwortelende soorten toegevoegd voor betere wateropvang. Uiteindelijk bestaat het mengsel nu uit 26 soorten, waaronder Gewone rolklaver, Duizendblad, Muizenoor en Gewone margriet.

Naar wens en behoefte

Zo kan iedere gemeente het mengsel naar wens en behoefte aanpassen. Ook gemeente Tilburg heeft dat gedaan. Cruydt-Hoeck had voor deze gemeente twee mengsels klaarliggen: een voor zandgronden en een voor leemgronden. Omdat leemgronden beperkt aanwezig zijn in Tilburg, heeft stadsecoloog Mischa Cillessen in overleg met de adviseurs van Cruydt-Hoeck van de twee mengsels, één mengsel gemaakt. Met iets meer dan veertig soorten kan het mengsel zowel binnen als buiten de bebouwde kom worden ingezaaid.

Soorten determineren. Beeld Cruydt-Hoeck

Steeds een stapje verder

De provincie Friesland ging een stapje verder. Mark Hilboezen, medewerker Natuurkwaliteit van It Fryske Gea, en Jojanneke Bijkerk, ecoloog en mede-eigenaar van Cruydt-Hoeck ontwikkelden samen zadenmengsels van inheemse Friese flora: de Fryske Siedmingsels.

Voor de mengsels zijn zaden geoogst uit dertien natuurgebieden van It Fryske Gea. Die zaden, van onder andere Waterkruiskruid, Rietorchis, Dotterbloem en Moerasrolklaver, zijn vermeerderd op de kwekerij van Cruydt-Hoeck en waar nodig aangevuld met Nederlands autochtoon materiaal. Nu, vijf jaar later, zijn de Fryske Siedmingsels gereed en zijn er in elk van de drie mengsels zaden te vinden van twintig tot dertig verschillende Friese plantensoorten. 'Fan en foar Fryske grûn.'

Hoogbloeiers zijn uit het mengsel gehaald om de verkeersveiligheid te garanderen en er zijn diepwortelende soorten toegevoegd voor betere wateropvang

De kwekerij van Cruydt-Hoeck

De inheemse wildebloemenzaden van Cruydt-Hoeck worden in heel Nederland geteeld. De bodem van de kwekerij bestaat uit zandgrond, met hier en daar venige zandgrond. Er zijn percelen met Echte valeriaan, Sint-Janskruid, Moerasrolklaver, Peen, Tijm, Scherpe boterbloem, Sleutelbloem, Hazenpootje, Vlasbekje en nog zo'n 250 andere soorten. In de bedrijfsloods staat een variëteit aan machines die zaden filteren op gewicht, vorm en grootte. Daarna worden de mengsels in de zadenkluis opgeslagen, tot ze naar hun nieuwe plek gaan, ergens in het land. Daar kunnen ze wortelen en de lokale insecten voorzien van voeding en een plek voor de nieuwe generatie.

Cruydt-Hoeck is op de komende Vakbeurs Openbare Ruimte te vinden in hal 3, stand 3.1.06.

Parkeerplaats bij het Isala Ziekenhuis in Zwolle. Beeld Cruydt-Hoeck

LOGIN   met je e-mailadres om te reageren.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie