Kennis over schoon en emissieloos bouwen in het SEB-paviljoen

ARTIKEL

TUIN- EN PARKTECHNIEK

MARKT & ACTUEEL

BELEID & JURIDISCH

Broer de Boer, dinsdag 3 september 2024

251 sec

Bouwen met SEB

Evenals ruim 60 Nederlandse overheidsinstanties tekende Fedecom het convenant Schoon en emissieloos bouwen (SEB). Met dit convenant moeten zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers, machineproducenten en verhuurbedrijven de komende jaren aan de slag. In het SEB-paviljoen kunt u terecht voor nadere informatie.

SEB-evenement 1 juli nieuwe ondertekenaars van het convenant (foto: Bouwend Nederland)

Dit convenant richt zich in grote lijnen op natuurherstel (NOx), klimaat (CO2) en gezondheid (PM10 en NOx). Daarmee wordt invulling gegeven door het Klimaatakkoord, het Schone-luchtakkoord en het Programma Stikstofreductie. Vroeg of laat krijgen alle partijen in de sector hiermee te maken bij aanbestedingen en het uitvoeren van opdrachten. Het jaar 2030 is hierbij een nadrukkelijke stip aan de horizon. Meer dan 38 gemeenten, maar ook provincies en waterschappen, havenbedrijven en bijvoorbeeld Schiphol en de branchepartijen
als Bouwend Nederland en Cumela, hebben dit convenant ondertekend en zijn aan de slag met de bijbehorende routekaart. Door het tekenen van het convenant komen ze in aanmerking voor de speciaal hiervoor in het leven geroepen SPUK-regeling. Die afkorting staat voor 'specifieke uitkeringen', die bedoeld zijn als compensatie voor de meerkosten van emissieloos bouwen. Het ministerie van I&W heeft voor deze regeling 200 miljoen euro uitgetrokken.

Ondersteunend team

Wat ligt er aan het SEB-convenant ten grondslag? Dat zijn vragen uit de markt, onder meer afkomstig van Cumela en Bouwend Nederland en ook Fedecom sloot zich erbij aan. Aanleiding vormen de wettelijke kaders, met einddata waarop de energie-/emissietransitie gestalte moet hebben gekregen in verschillende sectoren. Voor lichte machinerie is de realisatie hiervan veel eenvoudiger dan bijvoorbeeld voor de zware wielkranen die worden ingezet in de grond-, weg- en waterbouw. Ook technieken waarmee aannemers watergangen onderhouden ontkomen niet aan de eisen die vanaf 2030 gaan gelden. Dit leidt - begrijpelijk - tot veel praktijkvragen en onduidelijkheden. Voor het ministerie van I&W was dit reden om hiervoor een ondersteuningsteam in het leven te roepen, teneinde een meer geleidelijke invoering voor mede-overheden mogelijk te maken.

Dit ondersteuningsteam speelt ook een actieve rol door in gesprek te gaan met verschillende partijen.

Niet afwachten.

Transitiedeskundige Gilbert Mulder is één van de teamleden. Hij zegt: ‘De transitie waarover we spreken, is een kip-of-eikwestie. Opdrachtnemers ervaren te weinig marktvraag om te investeren in duurzame productiemiddelen; opdrachtgevers ervaren een te gering aanbod van opdrachten om soms kostbare investeringen lonend te maken. Het overheidsbeleid is wettelijk vastgelegd en we kunnen dus niet blijven afwachten. Daarbij is de markt er klaar voor en een geleidelijke invoering is gewenst, zonder pieken. Daarnaast moet een en ander gepaard gaan met continuïteit van opdrachten.’

‘Het gaat niet om extra wetgeving, maar om een stuk ondernemersvrijheid’

Mulder: ‘Met dit convenant en de bijbehorende routekaart willen we daarin verandering brengen. Het SEB-convenant kent faseringen en niveaus, met een indeling in vier fases: 2024, 2025, 2028 en 2030. Per vermogenscategorie gelden aparte emissieniveaus. Let op: we spreken niet over nog meer extra regelgeving, maar over een stuk ondernemersvrijheid. Daarbij kun je een ambitie kiezen: basis, medium of zeer ambitieus. Op het basisniveau moeten bijvoorbeeld mobiele machines tot en met 76 pk (denk aan minigravers, red.) in 2028 emissieloos te zijn. Vanaf 2030 dienen ook machines met een groter vermogen emissieloos te zijn. Op het meest ambitieuze niveau kan een ondertekenaar van het convenant ervoor kiezen alles twee jaar eerder te realiseren.’

Machines

Mulder vervolgt: ‘In ons SEB-paviljoen laten we de bezoeker een tijdreis maken langs de vier verschillende fases van het convenant. Per fase belichten we verplichtingen voor de machines en technieken in die fase. Ook aan bod komen de randvoorwaarden, zoals laadpunten, veiligheid en onderhoud. Verder is er aandacht voor zaken als capaciteit, aanschafprijs, kosten per eenheid, beschikbaarheid en subsidiemogelijkheden voor afnemers. Bezoekers kunnen hier ook ervaren dat er al veel machinerie op de markt is waarmee emissieloos kan worden gewerkt. Verschillende exposanten brengen materieel in waarvoor een belangrijke rol is weggelegd in de transitie naar schoon en emissieloos bouwen, en die al van waarde is als het convenant eenmaal ondertekend is. Denk daarbij aan grote en kleine kranen, tractoren, shovels, wielladers, UTV’s en maaiboten die accu’s of brandstofcellen aan boord hebben.’

De elektrisch aangedreven Relly 1.8E.

Wist u dat...

… de subsidieregeling Schoon en Emissieloos Bouwmaterieel (SSEB) nog steeds beschikbaar is? Deze is er voor de aanschaf van en de ombouw naar emissieloze bouwwerktuigen en -vaartuigen door bouwbedrijven. Ook voor vernieuwende ideeën om emissieloze bouwmachines en de laadinfrastructuur te verbeteren, is er subsidie. De subsidieregeling staat open sinds 5 maart. Er is nog steeds geld beschikbaar! Vraag naar de mogelijkheden in het SEB-paviljoen.

De Groensector

Het is nog onzeker of de groensector onderdeel gaat worden van het SEB-convenant. Volgens Mulder ligt dit wel in de lijn der verwachting. Ook Jelle Bartlema (Fedecom/VA-Keur) spreekt de hoop en verwachting uit dat de groensector zich op korte termijn zal aansluiten bij SEB. ‘Bij bouwprojecten is vaak ook sprake van de inrichting of herinrichting van een terrein; dan kunnen opdrachtgevers er niet meer omheen. Fedecom is de brancheorganisatie van producenten en leveranciers van allerhande werkmaterieel dat ingezet wordt in diverse sectoren, waaronder de bouw en infra, maar ook in de groensector. Emissieloos werken betekent dat onze leden hier belang bij hebben met het oog op de inzet van machines. Veel Fedecom-leden zijn al bezig met de elektrificatie van werkmaterieel en dat is een doorgaand proces. Als Fedecom hebben we dan ook mede de gelegenheid aangegrepen om dit SEB-paviljoen neer te zetten. We willen bezoekers bewust maken van de impact die dit SEB-convenant op alle partijen kan hebben. Overheden die het ondertekenen, committeren zich aan emissieloos werken en zullen dit ook aankaarten in hun aanbestedingen. Nog niet al het werkmaterieel dat daarvoor nodig is, bestaat al. Maar door middel van de routekaart en de afgebakende transitiefases kan het convenant wel duidelijkheid bieden aan de markt, zodat men weet welk emissieloos werkmaterieel wanneer voorhanden moet zijn.’

De Leffert FM90 van Frisian Motors

Integraal bij de sector neergelegd

Hans Verkerk, manager beleid en ledenorganisatie van brancheorganisatie Cumela, noemt het convenant zeer waardevol voor de sectoren grondverzet en cultuurtechniek: ‘Wij onderstrepen het belang van schoon en emissieloos bouwen. Ook emissieloze landbouw heeft onze aandacht. Dankzij dit convenant wordt een hele reeks beleidsinitiatieven op het gebied van schonere lucht, energie en CO2- en NOx-emissie integraal bij de sector neergelegd. De ondertekenaars hoeven zich niet meer te buigen over details van verschillen in een viertal wet- en regelgevingen, waarvan de voorschriften in de uitwerking soms zelfs met elkaar in strijd zijn. Bij onze leden proefden we namelijk weerstand tegen de kosten van zero emissie. Het gewenste materieel wordt duurder, terwijl er geen sprake is van capaciteitsverhoging of efficiënter werken om de extra kosten te kunnen opvangen. Het is uitermate belangrijk om die schone, duurzame en emissieloze overheidsdoelstelling in één klap aan te pakken en de overgang voor onze leden zo soepel mogelijk te maken. Ook emissieloze landbouw heeft onze aandacht. De agrotechniek, vooral voor het zware materieel, zit beleidsmatig nog helemaal aan het beginpunt. Maar Cumela is in gesprek met de overheid over emissieloze landbouw.’

Informatiesessie over SEB op 11 september

Beurorganisator Fedecom organiseert samen met het SEB ondersteuningsteam een specifieke informatiesessie voor lokale overheden tijdens de openingsdag van de beurs. Hiervoor zijn Nederlandse gemeenten uitgenodigd. Gilbert Mulder zal daar namens het SEB-ondersteuningsteam een presentatie verzorgen over de inhoud van het convenant en de bijbehorende Routekaart schoon en emissieloos bouwen. Ook geeft hij informatie over de beschikbare subsidiemogelijkheden, onder andere voor de aanschaf van emissieloos werkmaterieel en de ombouw (retrofit) van bestaand werkmaterieel. In het SEB-paviljoen kan men kennis maken met vele machines die naadloos aansluiten op de SEB-ambities.

Alvast meer informatie over SEB ? Kijk dan op www.opwegnaarSEB.nl of neem een kijkje op de site van transitie-voorloper Bouwend Nederland. Daar vindt u een brochure met tientallen pakkende praktijkvoorbeelden.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie