Meetlat Biodiversiteit: biodiversiteit is wel degelijk te meten en dus te benchmarken

NIEUWS

MARKT & ACTUEEL

Hein van Iersel, donderdag 17 juli 2025

109 sec

Biodiversiteit is geen vaag begrip, maar iets wat je concreet kunt meten, beoordelen én verbeteren. Dat stelde Jan Winter van IPC Groene Ruimte tijdens de kennisdag van Alles over Groenbeheer bij het Veerhuis in Oeffelt . In zijn presentatie liet hij zien hoe de zogeheten Meetlat Biodiversiteit beheerders helpt om biodiversiteit niet alleen in kaart te brengen, maar ook te vergelijken, te monitoren en te verbeteren.

Jan Winter

De Meetlat is in de afgelopen tien jaar ontwikkeld en steeds verder verfijnd. Het uitgangspunt is niet het tellen van soorten, maar het in kaart brengen van eigenschappen van een gebied die biodiversiteit mogelijk maken of juist beperken. Denk aan bodemtype, waterhuishouding, vegetatiestructuur, gelaagdheid, variatie in hoogte en microklimaten. Deze elementen worden vertaald naar een score die kan oplopen tot 280 punten. De score geeft aan in hoeverre een gebied in staat is om een rijkdom aan soorten, genen en ecosystemen te herbergen.

Uitgangspunt is niet het tellen van soorten, maar het in kaart brengen van eigenschappen die biodiversiteit mogelijk maken

Hoofdthema's

De Meetlat Biodiversiteit is opgebouwd rond vier hoofdthema's: structuurvariatie en gelaagdheid, abiotische gradiënten, voedsel- en voortplantingsmogelijkheden, en schuil- en verplaatsingsplekken. Elk thema bestaat uit deelvragen die samen een beeld geven van de biodiversiteitspotentie van een gebied. Door te meten op eigenschappen in plaats van soorten blijft het instrument praktisch toepasbaar, ook voor groenbeheerders zonder ecologische achtergrond.
Winter benadrukte dat het vooral gaat om het herkennen van kansen. 'We weten dat bijvoorbeeld variatie in hoogte, open en gesloten vegetaties, en natte en droge plekken bijdragen aan biodiversiteit. Als je dat kunt meten en zichtbaar maakt op kaartniveau, kun je gericht sturen op verbetering.'

Nulmeting

De Meetlat wordt inmiddels in diverse gemeenten ingezet. Zo gebruiken sommige gemeenten het instrument als nulmeting bij herinrichting, anderen als toetsinstrument voor aannemers of als onderbouwing van beleidskeuzes. Ook leent de Meetlat zich voor monitoring: door op vaste momenten opnieuw te meten, wordt zichtbaar of ingrepen in beheer of inrichting daadwerkelijk bijdragen aan biodiversiteit.
Een voorbeeld: als in een park vooral kort gemaaid gras aanwezig is, kan de Meetlat inzicht geven in het effect van bloemrijke randen, boomgroepen of ruigere zones. Scoort een wijk bijvoorbeeld 40% van het maximale aantal punten, dan kan die score worden vergeleken met andere wijken, of met de situatie na herinrichting. Zo ontstaat een objectieve basis voor keuzes én voor communicatie met bestuurders en inwoners.

Beheertechnisch

Volgens Winter is het belangrijk om biodiversiteit niet alleen ecologisch te benaderen, maar ook ruimtelijk en beheertechnisch. 'Als je weet welke structuren en condities nodig zijn voor biodiversiteit, kun je die bewust inrichten en beheren. Dan wordt biodiversiteit iets waar je actief op kunt sturen, in plaats van iets wat je hoopt dat vanzelf ontstaat."

Door te meten op eigenschappen in plaats van soorten, is de Meetlat ook toepasbaar voor groenbeheerders zonder ecologische achtergrond

De Meetlat Biodiversiteit is daarmee niet alleen een meetinstrument, maar ook een praktisch hulpmiddel om biodiversiteit een integraal onderdeel te maken van het dagelijks groenbeheer.

Aanleiding om Jan Winter uit te nodigen bij de de kennisdag van Alles Over Groenbeheer is de samenwerking die bestaat tussen beide partijen. Mede naar aanleiding daarvan is de biodiversiteitsmeetlat is verNENd. Hierdoor is het een op eenvoudige wijze mogelijk om snel inzicht te krijgen in de biodiversiteit van een terrein.

IPC Groene Ruimte

Alles over Groenbeheer Zu...

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

tip de redactie