'De Gewortelde Stad' behandelt invloed landschapskarakteristieken

NIEUWS

Kelly Kuenen, donderdag 5 november 2015

106 sec

Gisteren is het tweetalige De Gewortelde Stad/ The Rooted City verschenen. Het boek laat zien dat de toekomst van onze hoofdsteden afhankelijk is van hun landschappelijke geschiedenis.

De hoofdsteden van Europa zijn kwetsbaar. Kwetsbaar voor overstromingen en hitte, maar ook voor de voorziening van bijvoorbeeld voedsel, drinkwater, elektriciteit. Voor de oplossingen kunnen ze - afhankelijk van hun ontstaansgeschiedenis - soms weinig, en soms heel veel van elkaar leren. Het nieuwe boek De Gewortelde Stad / The Rooted City maakt duidelijk hoe stad en landschap met elkaar verbonden zijn en welke kansen en problemen dit oplevert tegen de achtergrond van grote opgaven voor de toekomst, zoals klimaatverandering, voedselvoorziening en energietransitie. Afgelopen woensdag werd het eerste exemplaar in Wageningen uitgereikt aan eurocommissaris Karmenu Vella van Milieu, maritieme zaken en visserij.

De hoofdsteden in Europa behoren tot de succesvolste steden, omdat het omringende landschap in het verleden water en voedsel leverde en handel en defensie mogelijk maakte. Ze ontstonden aan landschappelijk strategische plekken, zoals doorwaadbare plaatsen langs rivieren, verdedigbare plekken in bergen of langs de kust, waar altijd voldoende voedsel en drinkwater aanwezig was voor de bevolking. Het succes van een stad hing hier van af, maar steden waren ook afhankelijk van de verbindingen en contacten met andere steden. Zo zijn er veel landschapskarakteristieken te benoemen die bepalend zijn voor het succes of het falen van een stad. Het succes van de hedendaagse Europese hoofdsteden is dan ook grotendeels te danken aan het profijt dat die hadden van gunstige landschapskarakteristieken.

Hedendaagse uitdagingen
Steden zijn ook nu nog afhankelijk van water, voedsel, handel en defensie. Heden ten dage zijn ze kwetsbaar voor zowel de overstromingen en wateroverlast als de extreme hitte als gevolg van klimaatverandering. Lang niet alle stadsbewoners hebben de beschikking over voldoende vers en betaalbaar voedsel. Steden zijn voor hun drinkwater afhankelijk van kwetsbare pijplijnen van honderden kilometers. En wat gebeurt er als de elektriciteit wegvalt in een stad? Steden moeten zich dus verdedigen tegen andere gevaren dan in de middeleeuwen.

Niet elke stad is hierin hetzelfde. The Rooted City laat zien dat er overeenkomsten en verschillen in de manier waarop de Europese hoofdsteden zijn geworteld in hun landschap. Er zijn grofweg vier types: de oude handelssteden langs de rotsachtige kusten, de echte deltasteden, de steden van de vlaktes en de bergsteden. Zo kunnen op basis van geomorfologie veel analogieën worden getrokken in de ontwikkeling van Europese steden, in de problemen die zij ondervinden nu of in de toekomst, en in kansen voor verdere ontwikkeling. Daarbij is steeds de balans tussen de fysieke omgeving en de stand van de technologie wezenlijk.

Rooted Cities
Met het gedachtengoed uit Rooted Cities kan eenvoudig benoemd worden welke mogelijkheden en kansen er zijn in een stad en welke problemen er spelen. Berlijn, Warschau, Madrid en Brussel hebben veel met elkaar gemeen als verzameling aan elkaar gegroeide dorpen aan doorwaadbare plaatsen in uitgestrekte, vlakke landbouwgebieden. Amsterdam is vooral vergelijkbaar met (niet-hoofdsteden als) Hamburg en Antwerpen. Luxemburg heeft trekjes van Bratislava en Tirana. Kopenhagen kent vergelijkbare ontwikkelingen als Lissabon. Zo'n perspectief kan helpen bij het bepalen van strategische ontwikkelingslijnen voor de toekomst van een stad.

Meer informatie over dit onderwerp kunt u krijgen bij Wim Timmermans, onderzoeker bij Alterra.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

Tip de redactie