Wat staat er tussen assetmanagement en de groene sector?

ARTIKEL

Hein van Iersel, vrijdag 19 april 2019

303 sec

Veel beren op de weg naar assetmanagement, maar uiteindelijk geldt: niet al te moeilijk doen en gewoon beginnen

Civiel, infra, facilitymanagement - overal worden de principes van assetmanagement breed ingezet. Behalve dan nog in de groene sector. Reden voor vakblad Stad + Groen om op de locatie van Alles over Groenbeheer in Assen tijdens een forumdiscussie met een aantal deskundigen uit te fileren waar hem dat in zit.

Het bovenstaande wil niet zeggen dat de principes van assetmanagement in de groene sector niet leven. Verre van dat. Bij een belrondje langs groene beheerders om deze uit te nodigen voor ons forum bij Alles over Groenbeheer in Assen, komen als uit één keel opmerkingen als: 'Goed initiatief', 'Zijn we mee bezig' en 'Interessant dat jullie dat doen'. Maar al die enthousiaste ambtenaren houden vervolgens zelf de boot af: 'Ik wil niet vooruit lopen op de visie van mijn wethouder' of 'Wij zijn er nu mee bezig; over een paar maanden weet ik meer'.

Er is dus wel het een en ander aan de gang als het gaat om assetmanagement en de groene sector. Voor een deel heeft dat ongetwijfeld te maken met de vaagheid die rondom het begrip hangt. Google 'assetmanagement' en uw redacteur, die toch een aantal jaren op school heeft gezeten en daar zelfs een bul aan heeft overgehouden, raakt al snel de draad kwijt. Dat gebeurt zeker als je geconfronteerd wordt met goed bedoelde prietpraat als: 'Assetmanagement is het managen van assets'. Ja, dank je de koekoek; zo ken ik er nog wel een paar. Wat doorvragen en doorzoeken bij deskundigen levert een bruikbare definitie op: assetmanagement is een vorm van beheer waarbij de waarde van het object centraal staat. Beheren is daarbij veel meer dan het technisch in optimale staat houden van een object gedurende alleen de gebruiksfase, waar traditioneel beheer vaak op neerkomt. Assetmanagement voegt daaraan toe dat bij het beheer wordt gekeken naar de totale beheerperiode, inclusief de ontwerpfase, en bijna nog belangrijker: inclusief vervanging. Een gebouwbeheerder kijkt bijna per definitie naar beheerskosten inclusief vervanging; voor een groenbeheerder is dat bijna een uitzondering.

Jan Rolf ten Hove, Alles over Groenbeheer
Jeffrey van der Lugt, Alles over Groenbeheer

Bovendien voegt assetmanagement nog iets belangrijks toe, namelijk dat er veel nadrukkelijker wordt gekeken naar het doel van de objecten. Dat maakt het mogelijk het beheer goed af te stemmen op het gewenste functioneren. Hiervoor zijn wel duidelijke uitspraken op beleidsniveau nodig.

Onbekend maakt onbemind

Een deel van de problemen rondom de acceptatie van assetmanagement heeft dus te maken met het aloude 'onbekend maakt onbemind', maar de communicatie of pr rondom assetmanagement verdient misschien ook geen schoonheidsprijs. Pieter Verloop, directeur van Denkwijzer, trapt het forum af met een plaagstootje richting ex-CROW'er Ceciel van Iperen: 'Krijg je bij die nieuwe beheersystematiek groen van het CROW een universitaire opleiding cadeau? Dat is zo hopeloos ingewikkeld opgeschreven dat je meteen het spoor bijster bent.' Van Iperen knikt en geeft Verloop deels gelijk. 'De inhoud is goed en geeft een complete beschrijving van het beheerproces volgens assetmanagement. Het is alleen wel veel, en zou makkelijker moeten.' Volgens Van Iperen is er nog veel te winnen door dit soort teksten beter toe te spitsen op de groenbeheerder. Dit zou een mooie volgende stap zijn Iedereen is het er trouwens over eens dat niet alleen het CROW zich hieraan schuldig maakt. Wat rondpraten in het groepje forumdeelnemers geeft het beeld dat veel meer kennisinstituten en adviesbureaus de materie zó aan de man brengen dat niemand er iets van snapt. Verloop stemt daarmee in: 'Gewoon je boerenverstand gebruiken, dat is vaak het verstandigst.'
Ook Marga Alferink van de DG Groep vindt dat het allemaal niet zo moeilijk hoeft te zijn. Alferink: 'Het gaat om drie dingen: wat heb ik, wat wil ik en hoe denk ik dat te bereiken?'

Joost Klimp

Tegenwind

Joop Klimp is van de gemeente Opsterland. Dat wil zeggen: hij is nog van de gemeente Opsterland, maar verhuist binnenkort naar de nieuwe fusiegemeente Midden-Groningen. Zijn eigen gemeente Opsterland is naar eigen zeggen redelijk ver met het implementeren van assetmanagement. Dat wil niet zeggen dat Klimp niet weet hoe lastig dit is te implementeren: 'De intentie is er.' (Klim gebruikt zelfs het woord passie.) 'Maar toch heb je vaak wind tegen.' Een van de tegenwerpingen die Klimp vaak hoort, is: we deden dat toch al langer? Dat klopt volgens Klimp maar ten dele. 'Je doet al veel, maar zeker niet alles. Het oude technisch gedreven beheer is op een aantal gebieden totaal anders dan assetmanagement. Bij assetmanagement streef je niet, zoals vanouds, naar een optimaal technisch beheer, maar benoem je van alle assets, alle objecten, wat je daarvan verwacht.'

Klimp zegt met zoveel woorden dat assetmanagement ook als wapen tegen de groene sector gebruikt kan worden. 'In 2010, 2011, moesten wij ingrijpend bezuinigen op openbaar groen. Helaas kun je makkelijker op groen bezuinigen dan bijvoorbeeld op wegen. Dat komt doordat de wettelijke minimumeisen voor wegen en gebouwen veel hoger liggen dan de wettelijke minimumeisen voor groen. Bij groen is zo goed als niks wettelijk verplicht, of het moet veiligheid zijn als het om bomen gaat. Dat betekent dat groen min of meer vogelvrij is.' Pieter Verloop herkent dit: 'Groen blijft altijd een sluitpost.' En terwijl hij zich naar Joop Klimp wendt: 'Wat stel jij dan voor? Moet er in groen dan net als in bouw en infra veel meer verplicht worden?' Klimp: 'Nee, dat hoeft niet. Voor mij is het belangrijk dat je je bewust bent van wat je doet, dat je daarover duidelijk communiceert met de raadsleden en hen vooral ook duidelijke keuzes biedt. Het is jouw taak om duidelijk te zijn voor de politiek. Als jij dit wilt, is dat prima, maar dan zijn dit de consequenties. Wil je het dan nog steeds?'

Als jij dit wilt, is dat prima, maar dan zijn dit de consequenties. Wil je het dan nog steeds?'

Klimp vertelt hoe door de bezuinigingen van 2011 een aantal bermen niet langer gemaaid werd. Maar als je dat twee jaar niet doet, heb je het begin van een bos en kost het veel extra geld om dat te herstellen. Klimp herhaalt: 'Je moet benoemen wat kan en wat niet kan en dit meetbaar en tastbaar maken.'

Pieter Verloop

Burger

Pieter Verloop: 'Voor wie doen wij het allemaal? Toch voor de burger. Dat moet ons referentiemodel zijn. Assetmanagement is in dat opzicht ook belevingsmanagement ten opzichte van de burger en moet daarom van beneden naar boven worden opgebouwd.'
Joop Klimp kijkt hier duidelijk van de andere kant tegenaan. 'Natuurlijk doen we het allemaal voor de burger. Tegelijk is dat in de dagelijkse praktijk heel abstract en spelen er vaak meer belangen dan alleen het belang van de burger.' Vanuit die visie moet assetmanagement opgebouwd worden door het ambtelijk apparaat.

Assetmanagement is een prima instrument om gemeentelijke organisaties te ontschotten

Minderwaardigheidscomplex

Zet een aantal groene mensen bij elkaar, en vroeg of laat komt er een soort minderwaardigheidsgevoel over de groep als er gepraat wordt over de verhouding groen - grijs. Ook hier gebeurt dat. Iedereen lijkt het erover eens te zijn dat 'grijs' veel beter en vooral preciezer kan opschrijven wat iets kost en waarom het zoveel kost.
Jan Rolf ten Hove van Alles over Groenbeheer: 'Juist nu is eigenlijk onze kans. Er veel aandacht voor groen, meer dan ooit tevoren.' Marga Alferink, werkzaam bij de DG Groep, wijst nog even op het veranderende klimaat. Ook dat is een uitdaging die voor een belangrijk deel op het bordje van groenbeheerders wordt gelegd. Alferink geeft daarbij meteen aan dat dit geen gelopen race is: 'De uitdaging is om de visie van een coalitie van jouw wethouder te vertalen naar concreet beleid.'
Het genoemde minderwaardigheidscomplex is ook wel eens terecht. Jan Rolf ten Hove durft de hand in de eigen groene boezem te steken. 'Als groene sector hebben wij niet altijd onze zaakjes op orde; soms weten we bijvoorbeeld niet hoe groot ons areaal is.' Ten Hove pauzeert betekenisvol, alsof hij wil zeggen: hoe kun je beheren of beter assetmanagement toepassen als je niet weet wat je hebt?

Conclusie

Is het mogelijk een conclusie te verbinden aan een groepsgesprek van twee uur? Misschien niet doorwrocht, maar een aantal zaken lijkt toch wel duidelijk. Nederlandse groenbeheerders zullen hoe dan ook aan assetmanagement moeten beginnen. Om een volwaardige en evenwichtige rol in het integrale beheer van de buitenruimte te kunnen blijven (of gaan) spelen. En om de kansen te pakken die de assetmanagement-methode biedt. De sterkere focus op de functies en de waarde van groenobjecten maakt het mogelijk doelen als biodiversiteit en klimaatadaptatie goed onderbouwd te realiseren.

Ciciel van Iperen

De interesse daarvoor is breed aanwezig, maar tegelijk lijdt het begrip onder de verwarring die altijd bestaat rondom modieuze Engelse managementbegrippen. Een belangrijk aspect is in de discussie misschien wat onderbelicht gebleven, maar is wel cruciaal: beheer wordt in een rap tempo integraler en overschrijdt daarmee de grenzen tussen de oude afdelingen groen, grijs, en aanleg en beheer. Assetmanagement is daarmee meteen een prima instrument om gemeentelijke organisaties te ontschotten.

Het discussieforum 'Assetmanagement: van technisch naar waardegedreven groenbeheer' werd gehouden op donderdag 28 maart bij Alles over Groenbeheer in Assen en werd bijgewoond door:
Ceciel van Iperen, Alles over Groenbeheer
Jan Rolf ten Hove, Alles over Groenbeheer
Joop Klimp, gemeente Opsterland
Marga Alferink, DG Groep
Pieter Verloop, Denkwijzer
Jeffrey van der Lugt, Alles over Groenbeheer

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie