Belangrijkste lessen uit de eerste kennisdag Circulair Spelen

ARTIKEL

Willemijn van Iersel, woensdag 10 juli 2019

233 sec

Begin met prutsen!

Op 16 mei waren circa 50 ambtenaren en 35 bedrijven bij elkaar om te praten over circulaire speelruimte. Een dag die in het teken stond om elkaar te inspireren en kennis te delen op een achttal invalshoeken voor speelruimte. Duidelijk is dat speelruimte eigenlijk gaat over de hele openbare ruimte en niet alleen om de aangewezen speelplekken en voorzieningen. Ook werden de grondgedachten en urgentie achter een circulaire economie nogmaals toegelicht.

Deelnemers werden opgedeeld in werkgroepen om gezamenlijk een thema te bespreken. De thema's van deze werkgroepen waren beleid en organisatie, groen en natuur, beheer, ontwerp, grondstoffenmanagement, veiligheid, participatie en Total Cost of Ownership. De belangrijkste lessen en speerpunten uit deze werkgroepen volgen nu.

In de categorie Groen:

- Pas natuurlijke constructiematerialen toe. Denk zoal aan (regen)water, zand en takken.
- Pas groen toe dat gelijk geschikt is om te spelen. Gebruik grotere maten beplanting, onopgekroonde bomen om te klimmen, struinstruiken waar je van kan plukken of hutten in kan bouwen, heuveltjes en wadi's en hoog gras met bloemen waar je paadjes in maait.
- Hergebruik materialen waar kan. Omgewaaide bomen uit een storm, verhardingsmaterialen uit een ophogingsproject of een rvs glijgoot zijn prima materialen om de speelplek mee op te leuken naast de groene inrichting. Waardebehoud gaat boven nieuw kopen!

Op het gebied van beleid en organisatie:

- Bedenk niet alles zelf. Ga eerder in de samenwerkingsmodus met uitvoerenden. Dit betekent eerder in de projecten een contractant aanhaken. Timmer daarbij niet alles dicht met randvoorwaarden waardoor contractant geen flexibiliteit of mogelijkheden meer heeft.
- Ga in gesprek met je collega's van financiën en inkoop. Budgetten en contracten moeten ruimte geven voor intersectoraal werken (groen, spelen en verhardingen) en speelprojecten over de jaarwisseling heen. Ze moeten meewerken met de circulaire opgave die er gemeentebreed ligt.
- Begin met prutsen. Ook al lijk je tegen muren aan te lopen blijf intersectoraal collega's lastig vallen op zoek naar grondstoffen, combinaties in projecten, voor inspiratie en al het andere.
- Klein beginnen is makkelijker. Neem de successen mee naar het volgende project.

Grondstoffenmanagement:

- Start met grondstoffen in beeld brengen. Hiermee creëer je zichtbaarheid en schaalgrootte. Voor jezelf maar ook voor anderen. Ga aan de slag met materiaalpaspoorten en een marktplaats. Doe dit bij aanvang van een project, maar werk toe naar een totaaloverzicht.
- Ga nadenken over wat eisen aan hergebruik zijn. En ga wat belangrijk is regelen. Bijvoorbeeld een opslagplaats, boomstronken na een storm zo lang mogelijk afzagen, andere funderingen zodat het er ook weer gemakkelijk uit of verplaatst kan en/of modulaire recyclebare toestellen.
- Zorg voor kennis. Dit gaat om kennis over waarde, veiligheid, keuring, inspectie, technische specificaties, geschiedenis van materialen en hoe dit te borgen in aanbestedingen zodat de juiste contractanten worden ingeschakeld die circulair meedenken.

Tekst loopt door onder afbeelding

Veel van de kosten van de speelruimte op de langere levensduur termijn brengen we nu niet in beeld.

True Cost of Ownership:

- Breng de kosten reëel in beeld. Veel van de kosten van de speelruimte op de langere termijn (levensduur) brengen we nu niet in beeld. Door dit wel te doen ontstaat beter overzicht in werkelijke kosten. Denk aan transportkosten, montagekosten, onderhoudskosten en restwaarde bij einde levensduur. Ken daarbij ook een waarde toe aan duurzaamheid én speelwaarde.
- Maak goede keuzes eenvoudig voor gebruikers. Door bewoners goed te informeren over wat belangrijk is voor een gezonde duurzame speelruimte, maken ze betere keuzes en kunnen ze met je meedenken. Bereid je participatie dus gedegen voor.
- Informeel jezelf goed over producten. Ga eerder in de samenwerkingsmodus met leveranciers.
- Bedenk niet alles zelf en durf vragen te stellen om zo je problemen helder te krijgen en oplossingen te verzinnen die passen.

Beheer:

- Veel van de kosten van de speelruimte op de langere termijn brengen we nu niet in beeld. Zoals de levensduur van groen en verhardingen, maar ook de waarde van water, spelen, sport en het sociale compenent. Dit geeft meer oogstmogelijkheden voor een aanbodgericht ontwerp en ruimere projectgrenzen. De beeldkwaliteit, gebruik en beheer zijn dan gelijk ook beter afgestemd.
- Enthousiasmeer en informeer je omgeving. Breng iedereen kennis bij over circulair beheer en onderhoud; dit levert andere en meer gevarieerde spelmogelijkheden en meerwaarde voor de natuur. Praat over het eindbeeld (anders dan nu) in relatie tot de speel- en duurzaamheidswaarde.
- Pak meekoppelkansen op. Denk aan klimaatdoelen en biodiversiteit; door meer te werken vanuit deze uitgangspunten ontstaan nieuwe ideeën en duurzamere speelplekken die tegelijkertijd ook hittestress tegengaan, zorgen voor waterberging en een vergroting van de plaatselijke biodiversiteit.

Ontwerp:

- Laat staan wat kan. Niets doen is soms beter en bestaande elementen kunnen vaak prima in een ontwerp worden ingebed. Doe eventueel wat aanpassingen of een verplaatsing. Waardebehoud is beter dan nieuw kopen.
- Begin met wat je hebt. Ontwerpen vanuit materialen die voorhanden zijn zorgt voor meer creatieve en unieke speelruimte. Je kan pas starten met ontwerpen als je weet wat en waar je kan oogsten.
- Denk in speelwaardes en dan pas in voorzieningen. Communiceer over speelwaardes en niet over voorzieningen. Spreek speelwaarden en beheerkaders af met bewoners en de ontwerper. Geef daarna de ontwerper de vrijheid. Zo zal er meer mogelijk blijken te zijn dan je dacht.

Veiligheid

- Het moet veilig (genoeg) zijn. Speelruimte hoeft niet per se te voldoen aan normen, maar moet gewoon veilig zijn. Er mag voor kinderen geen risico in zitten dat ze zelf niet in kunnen schatten. Hierin spelen veel meer factoren mee dan alleen de norm!
- Weet hoe de normen werken. Goede kennis van normen zorgt voor meer bewegingsvrijheid in een ontwerp. Door te weten wat niet kan kom je er vooral achter dat er heel veel wel kan. Met een goede risicoanalyse dek je ook de veiligheid of kan je een certificaat krijgen.
- Toestellen keuren is eenvoudiger dan je denkt. Toestellen combineren, hergebruiken en opknappen is goed mogelijk. Wel is er dan een keuring nodig. Bespreek op voorhand met de keurder wat je wilt en zij zullen je aangeven waar je rekening mee moet houden. Een keuringsdossier maken is goed te doen.

Toestellen keuren is eenvoudiger dan je denkt. Toestellen combineren, hergebruiken en opknappen is goed mogelijk.

Participatie

- Inspireer! Mensen reproduceren wat ze kennen. Dus wil je nieuwe ideeën dan moet je inspireren. Kies hiervoor goede beelden, bereid voor en breng het creatieve proces hiermee op gang.
- Wees creatief. Zoek naar de weg eromheen als je niet rechtdoor kunt. Breng dezelfde boodschap eens in een ander format. Denk je in kringetjes vraag er dan mensen bij.
- Gooi ideeën nooit weg maar archiveer ze voor later.
- Denk vanuit het kind. Kinderen worden minder belemmerd door randvoorwaarden als veiligheid, kan het technisch wel en vele andere 'problemen'. Gebruik deze 'andere' manier van denken.
- Luister echt en maak gewoon af en toe iets wat gek is in volwassen ogen.

Circulair Spelen Dag

De organisatie van deze dag lag inhoudelijk in handen van OBB Speelruimtespecialisten en facilitair door Expoproof. In editie vier van vakblad Stad en Groen staat een artikel waarin deelnemers vertellen over hun ervaringen met deze dag met een korte uiteenzetting van de dag.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

Tip de redactie