Vaststelling omgevingswet 2021 biedt kansen voor natuurinclusief bouwen

NIEUWS

Willemijn van Iersel, maandag 21 september 2020

118 sec

Omgevingsvisies bieden mogelijkheden voor opschaling natuurinclusief bouwen. Of de huidige experimenten met groene gebouwen en natuurinclusief renoveren, uitgroeien tot een gangbare natuurinclusieve praktijk in de bouw zal afhangen van de mogelijkheden om eisen voor natuurinclusief bouwen op te nemen in gemeentelijke omgevingsvisies.

Foto: De Groene Stad

Beleid

Ook de mogelijkheden die gemeentelijke omgevingsvisies bieden om beleid voor gezonde en duurzame steden verder vorm te geven, kan eraan bijdragen dat natuurinclusief bouwen meer gangbaar wordt. Nu zijn de experimenten deels afhankelijk van de inzet van voorlopers bij het bedrijfsleven, natuurorganisaties en overheden. Dat er door verschillende gemeenteraden beleid is vastgesteld dat dit natuurinclusief handelen vereist, is een begin. Met de vaststelling van de Omgevingswet in 2021 komen er mogelijkheden voor gemeenten om dit beleid meer afdwingbaar te maken.

Het denken over de relatie tussen bouwen en natuur is op zich geen nieuw fenomeen, maar heeft de laatste dertig jaar wel een andere invalshoek gekregen. Tot die tijd stond in het denken over de betekenis van natuur de ontspanning voor de mens centraal. In de jaren tachtig van de vorige eeuw kwam de wetenschappelijke discipline stadecologie tot ontwikkeling die duidelijk maakte welke betekenis de stad had voor biodiversiteit. Pas vrij recent verbreedde de scope in het denken over de relatie natuur en bouwen zich verder toen duidelijk werd dat natuur allerlei belangrijke functies kan hebben voor een gezond stedelijk leven, zoals klimaatadaptatie, waterbuffering, plaagreductie, luchtzuivering en stressreductie.

Leidse stadsecoloog Wouter Moerland

Stadsecologen

De opkomst van de stadsecologie kreeg ook zijn weerslag in de stadplanning. Bij verschillende grote steden, zoals Den Haag en Amsterdam, werden zogenoemde stadsecologen aangesteld die niet alleen het planten- en dierenleven in steden zichtbaar maakten maar zij gingen ook adviseren over de mogelijkheden om bij bouwprojecten het planten- en dierenleven in de stad te bevorderen. Dat kan gaan om ingrepen op verschillende schaalniveaus variërend van het aanbrengen van een nestkast aan een gebouw tot groenstructuren die de stad met het ommeland verbinden. Steden hebben dit beleid vastgelegd in beleidstukken die zijn bekrachtigd door hun gemeenteraden. Zo heeft de gemeente Den Haag in 2016 op instigatie van een raadsmotie beleid ontwikkeld voor natuurinclusief bouwen en hebben verschillende gemeenten, zoals de gemeente Utrecht, een beleid voor hun groenstructuur, waarin natuur zowel vanuit het perspectief van biodiversiteit als gezond stedelijk leven een rol speelt. Natuur als bijdrage aan een gezond stedelijk leven. De wisselwerkingen tussen planet, profit en people in de stedelijke omgeving kwamen steeds prominenter op de agenda te staan. Dat is bijvoorbeeld al vroeg zichtbaar in de opkomst van ecologische woonwijken, waarbij duurzaamheid, biodiversiteit en gemeenschapsvorming belangrijke uitgangspunten zijn.

Natuurinclusief bouwen kan verder gaan dan neststenen en beschutting voor enkele soorten, blijkt uit de vele innovatieve natuurinclusieve woonprojecten

Verder

Dat natuurinclusief bouwen verder kan gaan dan neststenen en beschutting voor enkele soorten, blijkt uit de vele innovatieve natuurinclusieve woonprojecten uit binnen- en buitenland die hun weg vinden in voorbeeldboeken en weer opgepakt worden als inspiratiebron door onder meer gemeenten die natuurinclusief bouwen ambiëren binnen hun stedelijke ontwikkelingsopgave. En in die stedelijke ontwikkeling ligt potentie. De komende tien jaar moeten 700.000 woningen gebouwd worden. Van de woningbehoefte tot 2050 kan - afhankelijk van de omvang - tussen de 35 en 80% in de bestaande stad worden opgevangen, zo heeft het Planbureau voor de Leefomgeving becijferd. Stedelijke ontwikkeling - met name als het om verdichting gaat - kan baat hebben bij een integrale visie, ook in relatie tot klimaatbestendig en duurzaam zijn. Met het oog op klimaatveranderingen is er veel groen nodig en ruimte voor de afvoer van water bij hevige regenval. De oplossing ligt voor een deel in nieuwe technologie en natuurinclusieve ontwerpen.

REACTIES

		Auke Bonsma Thursday 24 September 2020

mooi initiatief en startpunt voor verdere vergroening en verbinding met bestaande ecologische zones. Tip voor tekstverbetering mbt ruimte voor afvoer van water:
ruimte voor met name berging en zonodig afvoer van water. Berging voorkomt overlast en is goed voor de grondwaterstand en het in stand houden van de groenstroken en biotopen van dier en insect. Prachtig extra effect: meer groen maakt het koeler :)

Tip de redactie