'Zonder wortelscherm is het zinloos om wortels tegen opdruk door te zagen'

ARTIKEL

Karlijn Raats, woensdag 11 november 2020

145 sec

IDverde Bomendienst legt wortelschermen in één werkgang aan met RS1000

Zeven jaar geleden installeerde de gemeente Apeldoorn 5 km wortelschermen om een fietspad te beschermen tegen wortelopdruk. In 2016 werden ook bij het kasteel in Heeswijk-Dinther wortelschermen geplaatst. Greenmax leverde deze schermen en de plaatsing gebeurde met de wortelfreesmachine RS1000. Is het fietspad nog steeds vrij van wortelopdruk? Met andere woorden, is het aangelegde wortelscherm effectief?

De wortelfrees RootSolutions RS1000 werd in 2010 ontwikkeld door het Duitse bedrijf Profi Wurzelschutz. Met deze frees is het mogelijk om snel en eenvoudig wortelschermen te plaatsen. De machine freest, plaatst het scherm, vult de grond op en verdicht in één werkgang. Profi Wurzelschutz laat desgevraagd weten dat de machine sinds 2010 al 500.000 m aan wortelschermen gezet heeft in zo'n tweehonderd projecten; de afgelopen drie jaar was dat 50.000 tot 80.000 m per jaar. De wortelschermen worden in Nederland geleverd door Greenmax en BTL Bomendienst (onderdeel van Idverde)legt ze aan.

Het principe

Met een kettingfrees wordt een sleuf gemaakt van ongeveer 10 cm. De bestaande wortels in dit gebied worden doorgefreesd. Hierna wordt een wortelscherm in de smalle sleuf geplaatst. Met de freesmachine wordt deze wortelwering op de juiste hoogte aangebracht. Vervolgens wordt de grond in stappen, om de 20 cm, aangevuld en verdicht, zodat het wortelscherm niet meer kan nazakken. Sharell Hoogervorst van Greenmax: 'Met de freesmachine kunnen twee verschillende wortelschermen worden ingebouwd: RootControl, een van de zwaarste typen non-woven worteldoek op de markt, en RootBlock 1 mm flex, dat speciaal is ontwikkeld voor inbouw door de RS1000. Dit wortelscherm biedt de hoogste bescherming.'

Met de graafmachine plaats je 50 m wortelscherm op een dag, met de RS1000 - de naam zegt het al - 1000 m

Het gewicht van de wortelfrees is minder dan 4 ton en wordt verdeeld over de rupsbanden. Hierdoor kan hij ook op dunne asfaltwegen, zoals fietspaden, rijden. De RS1000 kan ook machinaal frezen in vrij korte bochten. Hij heeft een rijsnelheid van 600 tot 1000 m per dag, afhankelijk van de grondslag en onderbrekingen.

Met de freesmachine kunnen twee verschillende wortelschermen worden ingebouwd: RootControl, een van de zwaarste typen non-woven worteldoeken op de markt, en RootBlock 1 mm flex, dat speciaal is ontwikkeld voor inbouw door de RS1000. Dit wortelscherm biedt de hoogste bescherming.

De uitvoering

Idverde Bomendienst (het voormalige BTL Bomendienst voert de aanleg van de wortelschermen met de RS1000 uit in boomverzorgingsprojecten. De machine is eigendom van Profi Wurzelschutz. Idverde Bomendienst hield op de dag van de aanleg bij het kasteel in Heeswijk-Dinther ook een demonstratie voor beheerders.

Jelmer Barhorst, werkvoorbereider bij Idverde Bomendienst: 'Als je wortels langs een fietspad wegzaagt, maar geen wortelschermen plaatst, groeien de wortels binnen de kortste keren weer terug. Vaak worden wortelschermen handmatig met de minigraver ingegraven en wordt de grond met de voeten of de trilmachine aangestampt. Je kunt dan als het meezit 50 m doen. Deze machine is compacter en werkt sneller: hij plaatst bijna 1000 m wortelscherm op een dag.'

Aanleg van een Greenmax-wortelweringsscherm in Apeldoorn, 2013
Het fietspad in Apeldoorn, 2020

Iverde Bomendienst doet een gps-Klic-melding via een app op de smartphone. 'De RS1000 is vooral geschikt om in te zetten voor wortelschermen langs kilometerslange fietspaden met wortelopdruk', zegt Barhorst. 'Van tevoren maken we een inventarisatie van kabels, leidingen en beworteling. We schatten de situatie in, om zeker te weten dat we tijdens het frezen en het plaatsen van het worteldoek geen stabiliteitswortels van omliggende bomen raken. De frees graaft 65 cm diep. Het wortelscherm steekt daar enkele centimeters bovenuit, anders kunnen de wortels er alsnog overheen groeien. De machine stampt de grond na de plaatsing netjes aan. In één werkgang wordt de hele operatie voltrokken. Alleen voor het wisselen van een wortelschermrol of bij ondergrondse obstakels of bovengrondse kruisingen houden we halt.'

Voor en na

Het fietspad in Heeswijk-Dinther is nog vrij van wortelopdruk. Bij het vrijgraven van de grond naast het fietspad is goed zichtbaar dat de wortelschermen een paar centimeter uitsteken. Dit voorkomt dat de wortels over het scherm heen groeien.

Peter Huis in 't Veld, technisch beheerder bomen bij de gemeente Apeldoorn, meldt dat ook bij het fietspad in Apeldoorn zeven jaar na de aanleg van de wortelschermen nog altijd geen sprake is van wortelopdruk. 'Daarbij moet ik de kanttekening plaatsen dat het nieuw aangelegde fietspad van beton is. Dat is natuurlijk vrij sterk materiaal, waar wortels lastiger doorheen komen dan door asfalt. Bij andere betonnen fietspaden is ook geen wortelopdruk. Maar ik ben toch zeer tevreden over de wortelschermen die we hebben aangelegd. Het stelt gerust om te weten dat je uit voorzorg alle mogelijke maatregelen hebt genomen.'

'Het stelt gerust dat je uit voorzorg alle mogelijke maatregelen hebt genomen'

Aanleg van een Greenmax-wortelweringsscherm bij het kasteel in Heeswijk-Dinther, 2016
Het fietspad bij het kasteel in Heeswijk-Dinther, 2020

REACTIES

		bodamer Friday 22 April 2022

Bij ons in Zandvoort moet bomen op 2 meter v.d. erfgrens geplaatst worden.
Onze achterbuurman heeft esdoorns geplant op 20 cm van het overhangende dak van de garage. en 2 esdoorns op 70 cm van de stenen muur. Nu hebben wij geklaagd over de overhangende takken en ons verboden om maar 1 vinger uit te steken aan
zijn bomen. De Arag ingeschakeld en nu via een mediator wil hij wortelschermen
plaatsen. Is dat een goed idee. Hij heeft ook onze muur als keermuur gebruikt en 1,5 meter zware grond er tegen aan gebracht. Is een wortelscherm de oplossing in dit geval of niet.
Graag uw advies

		Tjerry van der Sangen Tuesday 16 August 2022

Geachte Bo Damer,

Bedankt voor uw vraag.
Allereerst natuurlijk heel vervelend dat er vaak onenigheid ontstaat als er bomen en struiken kort op de erfgrens worden geplant. Volgens ons geldt er een minimale afstand tussen erfgrens en de te planten boom. Maar dat zal de Arag wel hebben onderzocht.
Wortelschermen hebben geen invloed aangaande overhangende takken.
Daar zult u met de buren een oplossing voor moeten vinden.
Als een wortelwering in de grond wordt geplaatst, vormen deze een blokkade en de wortels zullen dan naar de zijkant worden gedwongen, maar niet in de diepte worden geleid.
Hierdoor krijgt de boom geen stabiliteit.
Daarvoor bestaan onze wortelgeleidingspanelen. De wortels van de bomen worden dan verticaal dieper in de grond geleid en zullen onder het paneel weer horizontaal verder groeien.
Hierdoor zal de boom meer stabiliteit krijgen.
Op onze website kunt u meer informatie vinden.
Mocht u nog verdere vragen hebben, laat het ons weten via: info@greenmax.eu

Met vriendelijke groet,
Team GreenMax

download artikel

Tip de redactie