Volwassen lindebomen creëren impact in Frans dorpshart

ARTIKEL

Marion Lijmbach, woensdag 13 december 2023

208 sec

Metamorfose voor drie dorpspleinen

Ongeveer twintig kilometer ten noorden van Parijs, aan de oever van de Seine, ligt het typisch Franse dorpje Herblay-sur-Seine. Afgelopen zomer is daar het heringerichte centrum feestelijk heropend. Drie dorpspleinen, die in elkaars verlengde liggen, hebben een ware metamorfose ondergaan.

Place des Étaux, Place de la Libération en Place de la Halle waren drukke, stenige en onaantrekkelijke pleinen, met geparkeerde auto's en doorgaand verkeer. Na de herontwikkeling is het een aaneengesloten groene oase geworden voor voetgangers, met fonteinen, grasveldjes, plantenbakken en een promenade met bomen en bankjes. Er is in totaal ongeveer duizend vierkante meter groen aangeplant. Boomkwekerij Boom & Bonheur heeft voor dit internationale project zes volwassen zilverlindes (Tilia tomentosa) geleverd en enkele grote exemplaren van de Europese netelboom (Celtis australis).

'Hij wilde er per se bij zijn om de bomen uit te kiezen'

Burgemeester op bezoek

Martien Mantje, algemeen directeur van Boom & Bonheur, vertelt over de aanleiding van het project. 'Op een van de drie pleinen stonden oude platanen die gerooid moesten worden omdat ze ziek waren. Dit stuitte op weerstand van de plaatselijke bevolking, die vreesde dat de aanblik van het plein te veel zou veranderen. Philippe Rouleau, de burgemeester van Herblay-sur-Seine, mengde zich persoonlijk in de discussie en beloofde de platanen te vervangen door andere volwassen bomen.' De zoektocht van de gemeente naar een gespecialiseerde boomkwekerij leidde in 2022 naar het Limburgse bedrijf Boom & Bonheur. In september van dat jaar kreeg Mantje op de kwekerij bezoek van de landschapsarchitect Stéphane Aulas (bureau Filao aménagement) met zijn team. Ook de burgemeester was meegekomen. Mantje herinnert het zich nog goed. 'Hij wilde er per se bij zijn om de bomen uit te kiezen en hij had veel vragen. Ik vond dat wel mooi; het liet zijn betrokkenheid zien.'

Bomen met directe impact

Uiteindelijk werd gekozen voor Tilia tomentosa, vanwege zijn goede eigenschappen als stadsboom. Zo druipt deze linde minder en kan hij goed tegen verharding. Bovendien stonden er in het plangebied al lindebomen. Op de kwekerij werden zes volwassen exemplaren geselecteerd. 'Deze bomen hebben een stamomtrek van 80/90 centimeter en zijn acht keer verplant. Om een indruk te geven: je hebt het dan over bomen van zo'n dertig jaar oud. Dat zijn echt bomen die direct impact creëren,' licht Mantje toe. Naast de zilverlindes bestelde de Franse klant ook enkele Europese netelbomen. Celtis australis is ook een echte stadsboom - hij is ongevoelig voor luchtverontreiniging - met als opvallend kenmerk een bast die op latere leeftijd wat afbladdert. 'Een nog weinig toegepaste, maar erg mooie boom,' aldus Mantje. De bomen waren bij levering ook al zo'n zes à zeven meter hoog. 'Het formaat van deze bomen sluit naadloos aan op de bomen die er al staan, en dat was precies wat de klant wilde.'

Springringen en dubbele draadkorven

'De burgemeester was zeer geïnteresseerd in de manier waarop wij de volwassen bomen voorbereiden op levering. Deze stond gepland voor de zomer van 2023. Onze aanpak en ervaring gaven hem de garantie dat de bomen het vervoer en het planten goed zouden doorstaan. Dit kon hij 'thuis' goed uitleggen.'
Dat voorbereiden gaat bij Boom & Bonheur als volgt: na het rooien worden de bomen in springringen gezet. Een springring is een soort container met noppen waarin open luchtsleuven zitten. De hoofdwortels vertakken en groeien in de luchtsleuven aan de rand van de container. De wortels die buiten de springring komen, sterven af. Deze methode voorkomt dat de wortels in de container gaan 'ronddraaien' en bevordert de groei van nieuwe wortels. Zo krijgen de bomen een zeer goed doorwortelde kluit. De wortels staan in een substraatmengsel dat water kan vasthouden.
'In de loop van de tijd is het substraat helemaal doorworteld, waardoor het als het ware vastzit in de kluit. Voor het transport gaat de springring eraf. We bekleden de kluit vervolgens met jute en plaatsen er een draadkorf omheen. Om ervoor te zorgen dat tijdens het transport geen substraat verloren gaat, doen we zelfs een dubbele laag van jute en draadkorf,' aldus Mantje.

Uiteindelijk is het transport, dat gefaseerd werd uitgevoerd, en het plaatsen van de bomen in juni van dit jaar helemaal goed gekomen

Bomen leveren in de zomer

Gevraagd naar de uitdagingen van dit project, antwoordt Mantje het moment van levering: 'De zomer is geen ideaal seizoen voor het verplanten van volwassen bomen. Ze zitten dan immers vol in het blad en hebben veel water nodig.' Het was dus extra belangrijk dat de wortelkluiten voldoende water bevatten om het transport goed door te komen. Daarnaast moest de logistiek goed voorbereid worden. Het volume van de bomen, vanwege de bladeren, en de tijd van het jaar beïnvloedden het transport. 'We konden maar één, hooguit twee bomen per vrachtwagen opladen, dus we hadden veel materieel nodig. Daarbij moesten we voorzichtig zijn met het opbinden, om breuk te voorkomen, omdat de sapstromen in de takken breuk en insnijden bevorderen.'
Uiteindelijk is het transport, dat gefaseerd werd uitgevoerd, en het plaatsen van de bomen in juni van dit jaar helemaal goed gekomen. Met een grote (telescoop)kraanwagen zijn ze vanuit de vrachtwagen in de plantgaten gezet. De groenaannemer van het project, Pinson Paysage, is vanaf dat moment verantwoordelijk voor het onderhoud. Foto's die daarna genomen zijn, laten zien dat de bomen er goed bij staan. Mantje is tevreden: 'Ze creëren gelijk impact in het nieuwe gebied. Ze kunnen al snel zorgen voor een groene overkapping van de promenade, zodat dit in de zomer een fijne plek wordt om te verblijven.'

Mooie groene plekken creëren

Burgemeester Rouleau is zeer tevreden over de herontwikkeling, die anderhalf jaar in beslag heeft genomen. Bij de opening van het vernieuwde dorpshart zei hij tegen de lokale krant: 'De bomen hebben zich goed hersteld; we geven ze goed water. We zijn erg blij en de inwoners van Herblay-sur-Seine ook. Als ik in het centrum kom, vinden de mensen het prachtig. We hebben een groene en verkoelende omgeving gecreëerd in het hart van het dorp.'
Het bedrijf van Mantje heeft veel ervaring met projecten zoals deze. Toch benadrukt hij nog maar eens hoe belangrijk een goede voorbereiding is. 'Hoe eerder een klant bij ons komt voor zijn of haar project, hoe meer wij kunnen betekenen. Met een gedegen voorbereiding en planning kun je hele mooie groene plekken creëren.' Het project in Herblay-sur-Seine toont dit overtuigend aan.

Martien Mantje

REACTIES

		Hans Roelofs zaterdag 16 december 2023

Niks verkeerd met de foto van meneer Mantje, maar ik had liever foto's van het project gezien.

Tip de redactie