Eerste productierijpe waterstoftractor: de EOX 175H |
|
|
|
|
 |
| 305 sec |
De tractor opnieuw uitgevonden
Het SEB-paviljoen biedt echt voor elk wat wils. Zo is de hier opgestelde EOX 175H niet zomaar een stevige 175pk-tractor; het gaat om een futuristisch aandoend, elektrisch en vierwielaangedreven monster van 8.200 kg! En... het is de eerste productierijpe machine die op waterstof werkt.
Komend jaar verwacht het Arnhemse start-upbedrijf EOX Tractors drie van deze puur Nederlandse waterstoftractoren te gaan uitleveren. Daarnaast kan men ook nog de EOX 175E bestellen; die haalt zijn elektronen louter uit grote accupakketten. In totaal verwacht het bedrijf dat er het komende jaar vijf tot zeven tractoren worden uitgeleverd. Met een trots gebaar opent commercieel directeur Thomas Hieltjes de hangardeur van de EOX-werkplaats. Daar staat de eerste productierijpe waterstofmachine te blinken. De 350 cm hoge en imponerende EOX-175 H beschikt over vier even grote wielen en een luxe Claas-cabine, waarmee dit A-merk ook zijn maaidorsers uitrust.
Prototype/testtype
Toch wordt mijn aandacht eerst door iets totaal getrokken. Dat is een tractorachtig iets. Het heeft geen cabine en staat heel breed op de vier wielen, die in een soort spagaatstand staan. Dat vraagt om antwoorden. Hieltjes maakt mij de EOX-uitvinding goed duidelijk aan de hand van dit stuk techniek. Het blijkt een prototype te zijn dat ook voor het testen van componenten wordt gebruikt. Hij vertelt: 'Het concept van onze EOX-tractor werd ooit ontwikkeld door Van der Ham en was bestemd voor de rijenteelt in de akkerbouw. Daarbij moet sprake zijn van ruimte voor aanbouwwerktuigen tussen de wielen, vandaar de aanpasbare spoorbreedte, van 2.250 tot 3.200 mm. Dat kun je op de foto goed zien. En zoals je ziet, worden de wielen met elkaar verbonden door uitschuifbare balken van serieuze afmetingen.'
|
|
Tussen de wielen is ruimte voor aanbouwwerktuigen
| |
|
Hieltjes legt uit: 'Het is erg complex om de functionaliteit voor een verstelbare spoorbreedte te integreren in een traditionele centrale aandrijving. Als start-up zijn we vanaf 2023 bezig met het volwassen maken van het product en het bedrijf. Vier elektrische wielhubs zorgen nu voor de individuele aandrijving van de wielen via een eindreductie op de wielas. Hierdoor kun je zowel het toerental als het moment per wiel variëren. En schrik niet: op het uiteindelijke productietype, de EOX 175H, bedraagt het maximale continue moment 16.000 Nm per wiel! Bij piekbelasting kun je dat nog hoger maken. De tractor heeft weliswaar een vermogen van 120 kW (175 pk), maar dat kun je tijdelijk verdubbelen. Dat is het grote voordeel van elektromotoren.'
We bekijken de techniek. Hieltjes: 'Het afremmen gebeurt in de elektromotoren en in de eindreductie. En onderhoudsgevoelige open schijfremmen tref je niet meer aan. Deze complete aandrijfunits, de wielhubs, hebben we zelf samengesteld uit onderdelen die beschikbaar zijn op de markt. Deze wielhubs hebben waterkoeling. Duidelijk zichtbaar dankzij de spagaatstand van de vier wielen, zijn de zware hydraulische cilinders die voor de wieluitslag zorgen. Je kunt de wielen zelfs als het ware rond zetten, zodat de machine om zijn eigen as kan draaien.'
 | | Onopvallende waterstoftanks hier zichtbaar gemaakt |
|
|
Nu maakt dit schone stuk techniek op de werkplaatsvloer een wat zielige indruk. In de praktijk is er echter mee gereden sinds EOX Tractors als start-upbedrijf met deze innovatieve elektrische tractor aan de slag ging. Hij is dus in de praktijk uitgeprobeerd. De elektriciteit die nodig was voor de aandrijving van verschillende onderdelen werd geleverd door Li-ionaccu's. Hieltjes: 'Dat ging om een opslagcapaciteit van 50 kWh, maar voor een 175pk-tractor is dat vermogen wat aan de lage kant. We wilden uiteraard voorkomen dat we hiermee stil zouden vallen, bij het testen, maar ook onder praktijkomstandigheden. Om die reden werd op dit prototype een dieselgenerator van 95 kW geplaatst, die het accupakket voortdurend bijlaadde. De forse uitlaat en de dop voor bijvulling met AdBlue zitten er zelfs nog op, wat je niet zou verwachten op een elektrisch aangedreven tractor. Zoals ik al zei, hebben we deze conceptmachine geschikt gemaakt om bijvoorbeeld nieuwe componenten te testen. De productieversies die op dit moment beschikbaar zijn, zijn de EOX 175E (150kWh-in-frame-accupakket) en de EOX 175H (120kW-waterstofbrandstofcel in combinatie met 50kWh-accupakket).'
De EOX 175H
Dan laten we deze conceptmachine voor wat hij is. Hieltjes popelt namelijk om me te informeren over de nu volledig praktijkrijpe EOX 175H. Bij deze elektrische tractor hebben brandstofcellen in feite de functie van de dieselmotor overgenomen. Deze (pem)brandstofcellen, geleverd door Holthausen, zetten zuivere waterstof (H2) om in elektronen, warmte en water. Wijzend op een dikke geperforeerde horizontale pijp zegt Hieltjes: 'Dat water verlaat de brandstofcellen daaruit als waterdamp. Zo'n systeem is volledig emissieloos, vandaar dat we deze machine graag laten zien in het SEB-paviljoen. Deze tractor is buitengewoon geschikt om werkzaamheden in de bouw en de infra uit te voeren en onze verwachting is dat we er het komende jaar drie stuks gaan afleveren.'
Hieltjes: 'Boven op de EOX-tractor zit een stevig stalen frame. Daarop liggen, keurig weggewerkt, vier H2-containers met een totaalgewicht van circa 400 kg. Bij een druk van 350 bar bevatten ze in totaal 20 liter waterstof in gasvorm. In combinatie met een vol accupakket - hier als basis 50 kWh - kun je hierop een dag werken. Eventueel is er de mogelijkheid om uit te breiden met nog twee tanks van 5 kg per stuk. Waterstof heeft namelijk een enorm hoge energie-inhoud. Let op: we verbranden de waterstof dus niet, maar oxideren het en maken er met brandstofcellen elektronen van, en die slaan we op in een accupakket. Standaard krijgt de EOX 175 een accupakket van 50 kWh. De vol-elektrische EOX 175E heeft standaard een accupakket van 150 kWh, maar er zijn voorzieningen om als extra een wisselpakket van nog eens 150 kWh te kunnen installeren.
Visie op H2
Samen met Hieltjes trekken we een belangrijke conclusie: als een aannemer of loonwerker enkele van deze 175pk-EOX-tractoren bezit, wordt het lastig om al die zware accupakketten op te laden. Zoiets zou het elektriciteitsnet ontwrichten, en de voorzieningen in een werktuigenloods zijn daarvoor nooit toereikend. Volgens Hieltjes kan een ondernemer die een (groot) zonnepark heeft of windmolens, die elektriciteit (echte groene stroom) beter benutten om er zelf waterstofgas mee te produceren, dat op te slaan en te gebruiken om er elektriciteit van te maken. Voorlopig zal het er in de praktijk op neerkomen dat deze brandstof via tanktransporten moet worden aangevoerd. Hieltjes: 'De logistiek hiervoor hoeft niet meer complex te zijn. Zeker voor zware machines zien wij waterstof als het energietransitiemiddel voor de toekomst. Voor lichte machines in de bouw en in de groene sector is de technologie die wij bij EOX Tractors ontwikkelen nog niet altijd renderend. Daarvoor zijn vele noodzakelijke componenten nog te kostbaar.'
PTO naar wens
De behoorlijke klim om in de Claas-cabine te komen, wordt beloond met een uitstekend zicht op de aan te koppelen werktuigen. Daarbij vervult het schuingeplaatste voorraam van de cabine een belangrijke rol. Een camerasysteem met scherm vervangt de achteruitkijkspiegel en biedt zicht op aanbouwwerktuigen achter deze tractor. De opbouw voor de H2-containers verspert het zicht hierop namelijk. In de cabine zit ter bescherming van de chauffeurs een sensor die gevoelig is voor waterstofatomen en daar meteen voor zal waarschuwen. Uiteraard ontbreekt de on-screen bediening niet, en werktuigen kunnen via een extern Isobus-systeem communiceren met de tractorsoftware. Dit alles kan EOX Tractors naar wens inbouwen. Weer afgedaald naar de werkvloer wijst Hieltjes op de aftakas. 'Deze tractor kan ook zonder PTO geleverd worden; die kunnen we achteraf inbouwen. Het maximale continue PTO-vermogen dat wij op dit moment kunnen aanbieden, is 100 kW. Deze PTO wordt aangedreven door een aparte elektromotor en de elektromotoren kunnen zowel links- als rechtsdraaiend in werking gezet worden. Verreweg de meeste aanbouwwerktuigen hebben een rechtsdraaiende PTO, maar wij anticiperen alvast op de toekomst. Ook de hefinrichting werkt nog steeds hydraulisch. Het installeren van een gelijkwaardig elektrisch equivalent zou zeer kostbaar zijn. De nieuwe tractor beschikt ook over een aansluiting voor luchtgeremde aanhangwagens. Daarop kun je uiteraard ook andere werktuigen aansluiten die pneumatisch werken. De compressor wordt door een aparte elektromotor aangedreven.'
 | | Belangrijke componenten: de wielhubs |
|
|
De toekomst
Hieltjes bekent dat ze bij EOX Tractors het liefst alles elektrificeren en alle hydraulica bij hun tractoren achterwege willen laten. 'Maar', zo zegt hij, 'de markt is er nog niet rijp voor dat zowel de PTO als de hefinrichting rechtstreeks met een elektrische motor wordt aangedreven. Ook is de markt er nog niet klaar voor om de aftakasaandrijving achterwege te laten en aangedreven werktuigen uitsluitend op hydrauliekslangen of de accu aan te sluiten. Uiteraard beschikt de EOX-tractor net als traditionele tractoren over snelkoppelingen voor hydrauliekaansluitingen.'
|
|
'De volgende stap is de ontwikkeling van een volledig autonoom werkende tractor'
| |
|
En de ambities van het team dat de EOX-tractoren ontwikkelt? Hierover zegt Hieltjes: 'We hebben een vast team van vijftien man. Een 20-tal collega's schakelen we minimaal een dag in de week in. We hopen komend jaar drie van deze nieuwe krachtpatsers af te leveren. Daarin passen we componenten toe die op de markt verkrijgbaar zijn, van betrouwbare producenten zich bewezen hebben. Zelf componenten ontwikkelen is een lange en te kostbare weg. Onze volgende stap is de ontwikkeling van een volledig autonoom werkende tractor. De hybride dieseltractor staat nu zonder cabine klaar voor de eerste demonstratie van dit jaar. Daar hebben we bij de productieversie EOX 175H al nadrukkelijk rekening mee gehouden!'
EOX Tractors BV, stand X,Y
Westervoortsedijk 73 GE-27
6827 AV Arnhem
T: +31 (0)26 7009 708
E: info@Eoxtractors.com
|
 | | Thomas Hieltjes, commercieel directeur EOX Tractors, 06-19634568, thomashieltjes@eoxtractors.com |
|
|
| LOGIN met je e-mailadres om te reageren. |
|
|
| Er zijn nog geen reacties. |
Tip de redactie
|
|
 | |
GaLaBau 2024
|
woensdag 11 september 2024
t/m zaterdag 14 september 2024 |
|
|
|
|
|
|
|
