'Heel veel is haalbaar, mits je écht inzet op het slagen van je ambities' |
|
|
|
|
 |
| 197 sec |
Karin Albers over haar boek 'Iedere straat verdient natuur'
Hoe zorg je als professional voor natuurinclusieve dorpen en steden? Karin Albers, ecoloog en ondernemer bij Naturio, schreef een handzaam boek over hoe je dat aanpakt en hoe je valkuilen vermijdt. Meer dan 25 jaar ervaring met het realiseren van natuur in bebouwd gebied vormt de basis van 'Iedere straat verdien natuur. Van natuurinclusieve ambitie naar beleid, realisatie en beheer'. Vakblad Stad + Groen las het boek met belangstelling en ging in gesprek met Albers.
'Iedere straat verdient natuur', zo luidt de titel van je boek. Maar waaróm verdient iedere straat natuur?
Albers: 'Extra oppervlak voor onze natuur is hard nodig, ook in niet-natuurgebieden, voor de natuur zelf. Maar ook voor de mens en onze maatschappelijke opgaven is die natuur noodzakelijk. Wat mij betreft is dat een no-brainer. Talloze onderzoeken wijzen op de positieve effecten van groen op onze fysieke en mentale gezondheid. Ook voor klimaatadaptatie werkt natuur heel goed'
Vaak wil men wel vergroenen, maar loopt men vast. Waarop? Zijn de ambities te hoog?
Albers: 'Er zijn allerlei situaties te bedenken waarin van alles mis kan gaan en anders had gekund, maar ik herken niet dat dat aan te grote ambities zou liggen. Het gaat eerder mis in het proces.
Heel veel is prima haalbaar, zeker op gemeentelijk niveau, mits er echt wordt ingezet op het hálen van de ambities. Men moet hogere prioriteiten en harde doelen stellen. We hebben bijvoorbeeld harde parkeer- en geluidsnormen, die worden óók gehaald. Als wij onze groenambities in een harde norm neerleggen, natuurlijk kan het dan! Dat is niet ingewikkeld en hoeft niet duur te zijn, het moet gewoon gedáán worden.'
|
|
'Het onderliggende probleem is, dat men naar beschermde natuur kijkt, niet naar bijzondere natuur'
| |
|
Kun je een concreet voorbeeld geven?
'Een van de dramavoorbeelden uit mijn eigen werkpraktijk is de aanleg van een fietspad in een ecologische verbindingszone. De natuurzone zelf behoefde ook verbetering. Daar is een prachtig plan voor gemaakt die beide facetten combineerde. Toen kwam er een nieuwe projectleider die de opdracht kreeg het zo goedkoop mogelijk uit te voeren. En de zone was groen, dus hij had niet het idee dat daar iets mee moest gebeuren. De in- en externe ecoloog waren niet langer nodig, vond men, en bij de realisatieafdeling ging men aan de slag met de kaartlaag 'Fietspad'. De kaartlaag 'Ecologische verbindingszone' was voor een later stadium. Extra zuur: het werkmaterieel werd gestald op de laatste stukjes bijzonder grasland, die daardoor vernield werden. Ik kwam daar pas achter toen het te laat was. Had op zijn minst de actuele natuurwaarde behouden, dat had niet duurder hoeven zijn.' Het onderliggende probleem is hier volgens Albers (naast gebrek aan kennis) ook dat men over het algemeen alleen naar beschermde natuur kijkt, niet naar bijzondere natuur. De bijzondere natuurwaarden betroffen hier geen beschermde soorten, maar zeldzame typen graslanden.'
 | | De kaft van 'Iedere straat verdient natuur' |
|
|
Je stelt in je boek dat elk stapje naar meer stadsnatuur werkt, maar dat we niet te láág moeten inzetten. Kun je dat toelichten?
'Vaak wordt gezegd dat iets beter is dan niets. En natuurlijk, alle beetjes helpen, maar meestal wordt vergroening afgezet tegen stenen. Je moet het echter afzetten tegen het maximaal haalbare, een natuurrijke beplanting. De aanleg van een plantenvak met enkele inheemse soorten ('die trekt alleen generalisten onder de fauna') is in verhouding tot bestrating inderdaad beter, maar ten opzichte van natuurrijke beplanting aanzienlijk slechter. Insecten kunnen prima van de paar plantensoorten eten, maar liefst wil je de 'specialisten' iets bieden. Vaak vind je die in spontane vegetatie en dat is veel goedkoper en, als je er verstand van hebt, ook veel makkelijker. Echt een gemiste kans. Maar eerst wordt het budget vastgesteld, dan het beeld dat het moet geven en pas daarna volgt de natuur. Dat mag wat mij betreft andersom zijn.'
Als we natuurinclusief te werk gaan, hoe monitor en evalueer je vervolgens of iets effectief is?
'Dat is maatwerk, afhankelijk van wat de bedoeling is en hoe bijzonder of uitzonderlijk iets is. Op plekken waar je goede maatregelen neemt, waarvan bekend is dat ze werken voor de biodiversiteit, dan zou ik niet alles gaan monitoren, dat is niet haalbaar. Wat je wel kunt doen, is monitoren middels KPI's, zoals het Deltaplan Biodoversiteitsherstel doet. Men monitort bijvoorbeeld de verhouding bloemrijk grasland versus gazons, of de kroonbedekking of leeftijd van bomen. Als er genoeg variatie blijkt te zijn, dan mag je ervan uitgaan dat ook de biodiversiteit toeneemt. Monitor je zo een hele gemeente, dan heb je al snel veel waardevolle data. Die data zijn bovendien steeds makkelijker verkrijgbaar. In mijn boek besteed ik hier een heel hoofdstuk aan. Kijk naar de pareltjes, bijzondere plekken en uitzonderlijke maatregelen en ga die echt monitoren en volgen, maar monitor de bulk met KPI's.'
|
|
'Meestal wordt vergroening afgezet tegen stenen, maar je moet het afzetten tegen het maximaal haalbare: een natuurrijke beplanting'
| |
|
Sta je zelf nog voor een dilemma, of is er nog een knelpunt waar we wellicht een volgend boek over kunnen verwachten?
'Nee', besluit Albers lachend. 'Voorlopig houd ik het bij dit ene boek. Het is een aanvulling op mijn cursussen, waarin ik kennis in allerlei richting kan aanbieden. Tijdens het schrijven van dit boek heb ik zelf ook bijgeleerd trouwens. Ik was me bijvoorbeeld bewust van het feit dat er verschillende opvattingen bestaan over wat 'natuur' is, maar ik realiseerde me opnieuw heel sterk dat hoe ik als ecoloog naar natuur kijk, niet hetzelfde is als hoe veel anderen ernaar kijken. Volgens sommigen is het intensieve agrarische landschap ook natuur, volgens anderen is natuur alléén de wildernis waar de mens geen invloed op heeft. In beide uitersten kan ik me niet vinden. Het is daarom belangrijk van elkaar te weten welke definities je hanteert. En dan kom je ook weer uit bij wat ik in het begin zei over hardere doelen afbakenen.'
|
|
'Groenambities in een harde norm neerleggen, is niet ingewikkeld en hoeft niet duur te zijn, het moet gewoon gedáán worden'
| |
|
| LOGIN
met je e-mailadres om te reageren.
|
|
|
| Er zijn nog geen reacties. |
Tip de redactie
|
