Krijgt ecologisch maaien een impuls door keurmerk Kleurkeur?

ARTIKEL

Willemijn van Iersel, vrijdag 5 april 2019

257 sec

Bermen zijn een bron van conflicterende belangen

Bermen zien er onschuldig en vaak zelfs wat saai uit, maar stiekem kunnen ze een bron van conflicterende belangen zijn. Veiligheid, biodiversiteit en beheerskosten spelen allemaal mee. Het nieuwe keurmerk Kleurkeur moet een standaard bieden voor het ecologisch maaien van bermen. De initiatiefnemers, de Vlinderstichting en Stichting Groenkeur, hopen Kleurkeur medio mei te lanceren. Hoe staat het met ecologisch maaien in de markt? Vakblad Stad en Groen belt met diverse groenvoorzieners, Stichting Groenkeur én met een machineleverancier over de stand van zaken. In hoeverre leeft het onderwerp in de sector?

Dick Oosthoek van Stichting Kleurkeur: 'De markt is toe aan uniformiteit bij ecologisch maaien.'

Al goed bezig

Het eerste nummer dat ik draai, is van Krinkels. Krinkels is als grootste groenvoorziener van Nederland verantwoordelijk voor heel wat kilometers berm. Aan de lijn is Daan van Schijndel, hoofd tendermanagement. Hij brandt direct los; het is duidelijk een onderwerp dat leeft bij Krinkels. Van Schijndel: 'Wij kijken over het algemeen positief aan tegen het nieuwe keurmerk. Bij ons bedrijf bestaat zelfs al het voorzichtige voornemen om ons ermee te gaan certificeren.' Van Schijndel vervolgt: 'Wij gaan al veel te werk zoals het keurmerk voorschrijft; we passen op diverse plekken sinusmaaien toe en in Tilburg zetten wij schapen in als grasmaaiers.'

'Tussen de voorwaarden van Kleurkeur en het uiteindelijke doel zie ik niet direct een causaal verband'

Van Schijndel ziet echter ook wel wat haken en ogen aan het Kleurmerk zoals het er nu uitziet. 'Het initiatief is heel erg welkom en het is goed dat er zo meer eensgezindheid ontstaat over dit onderwerp. Maar als ik kijk naar de voorwaarden van Kleurmerk, zie ik niet direct een causaal verband tussen het uiteindelijke doel van het keurmerk en diezelfde voorwaarden. Het is een gemiste kans dat bijvoorbeeld schapen voor maaibeheer niet worden genoemd, of het gebruik van maaikooien, waardoor insecten de kans krijgen om te ontsnappen tijdens het maaien.'

Daan van Schijndel hoofd tendermanagement van Krinkels

Begripsduiding ontbreekt in de sector

Van Schijndel valt ook over het gebruik van begrippen en definities. 'Mensen gebruiken verschillende begrippen door elkaar zonder begripsduiding: soortenrijkdom, biodiversiteit, ecologische meerwaarde.' Hij geeft als voorbeeld: '"Vergroting van soortenrijkdom" klinkt specifiek, maar blijft vaag. Want als je dat vertaalt naar de aanwezigheid van insecten in bermen, wordt hiermee dan bedoeld: meer verschillende soorten insecten, een groter aantal van meer insecten of meer insecten in verschillende stadia? En hoe ga je dit vervolgens dan weer meten of registreren?'

Vergroting soortenrijkdom, stimuleren biodiversiteit, ecologische meerwaarde, excellente bermen... wat betekent het?

Houd einddoel in het oog

Van Schijndel wil de sector dan ook op het hart drukken dat het belangrijk is om te streven naar onderlinge consensus over deze begrippen. 'Het zijn logische vragen die horen bij het proces, en het is ook ingewikkeld. Zet tien ecologen op een rijtje en waarschijnlijk hebben ze allemaal een andere visie. Laten we met zijn allen hierover consensus bereiken. We moeten ons niet blindstaren op de normen, maar het einddoel in het oog blijven houden: bermen op de juiste manier maaien, met alle conflicterende belangen van dien: veiligheid, vergroting van de biodiversiteit, kosten en esthetica. Hierin moeten we een mooie middenweg zien te vinden.'

'Als beheerder van de openbare ruimte moet deze gedachtegang in je systeem zitten'

Groenmakers

Mijn tweede belslachtoffer is Jan van Ulst van De Groenmakers. Hoewel hij in het college van deskundigen van Groenkeur zit, is hij iets minder enthousiast. Van Ulst: 'Het is goed dat er steeds meer aandacht is voor ecologisch beheer van bermen. De lobby daaromtrent en het vergroten van de bewustwording zijn positief, maar om hier nu weer een keurmerkje aan te hangen ... Volgens mij is het een normaal onderdeel van je werk. Als beheerder van de openbare ruimte moet dit in je systeem zitten, zonder keurmerk. Keurmerken kosten geld, geld dat je beter kunt gebruiken voor extra bloemenzaad. Met deze investering en een flinke dosis gezond groen verstand komen we een stuk verder. Privé zaai ik al zestien jaar lang elk jaar een deel van mijn boomgaard in met een bloemenkruidenmengsel. Het gegons en gezoem dat daar 's zomers te horen is, zijn me die paar honderd euro dubbel en dwars waard.' Van Ulst is duidelijk: bewustwording vergroten, ja, maar niet door middel van een keurmerk.

Jan van Ulst directeur van De Groenmakers

'Moeten we hier nu weer een extra keurmerk aan hangen?'

Votex

Niels van Eekelen, salesmanager bij Votex, ziet en voelt in de markt groeiende aandacht voor ecologisch maaien. 'Wij krijgen steeds meer vraag naar ecologische oplossingen vanuit de markt, zeker van de waterschappen. Zoals: hoe kunnen we de modderkruipertjes, salamandertjes en kikkers sparen zonder het maaien helemaal achterwege te laten?' Van Eekelen vervolgt: 'Klepelmaaiers hebben niet de beste reputatie als het aankomt op het overleven van het leven op de bodem. Als er al wat blijft leven omdat het niet tussen de klepels is gekomen, dan zorgt de zuigende werking van de klepelmaaier er wel voor dat het beestje weinig kans maakt. Bij Votex zijn we nu dan ook bezig met een aantal ontwikkelingen om hierin verandering te brengen. Momenteel zijn we als fabrikant samen met importeurs, gebruikers en leveranciers bezig om onze ideeën te realiseren. Ook wij als importeur en leverancier zijn dus bezig met het vraagstuk ecologisch maaien.'

'Klepelmaaiers hebben geen beste reputatie als het aankomt op de overlevingskansen van beestjes.'

Niels van Eekelen salesmanger bij Votex

Stichting Groenkeur

De reacties vanuit de markt zijn overwegend positief; niemand is tégen ecologisch maaien en iedereen wil de leefomgeving van insecten vergroten en de biodiversiteit stimuleren. Wel is er de vraag of het lanceren van een nieuw keurmerk de juiste methode is. Tijd om te bellen met een van de initiatiefnemers: Stichting Groenkeur. Aan de lijn Dick Oosthoek, directeur van Stichting Groenkeur. Oosthoek begrijpt de geluiden uit de markt, maar merkt op dat ecologisch maaien simpel klinkt, maar dat niet is. 'Wij willen een standaard ontwikkelen waardoor opdrachtgevers erop kunnen vertrouwen dat het goed gebeurt. Daarnaast zien wij als Groenkeur natuurlijk dat er veel certificaten op de markt zijn, wat extra werkdruk met zich meebrengt. Daarom hebben we er juist voor gekozen om dit keurmerk, Kleurkeur, te laten aansluiten bij Groenkeur. Dat scheelt weer werk bij aannemers. Er zijn geen extra auditors nodig, geen extra kosten voor aansluiting bij een stichting; dit keurmerk sluit mooi aan bij Groenkeur. Zo maken we het aan de ene kant makkelijker voor aannemers en grootgroenvoorzieners en aan de andere kant voor opdrachtgevers. Dat vinden wij onze taak.'

'Mensen zijn toe aan een duidelijke standaard, zodat onze bermen werkelijk en ook meetbaar gaan bijdragen aan het vergroten van de Nederlandse biodiversiteit.'

Oosthoek merkt ook op dat het onderwerp steeds meer gaat leven in de markt, maar dat het juist daarom belangrijk is om er een standaard aan te verbinden. Oosthoek: 'Met dit keurmerk zijn we niet over één nacht ijs gegaan. Om een geaccrediteerd keurmerk in het leven te roepen, heb je steun uit de markt nodig. Zo hebben we een technische commissie aangesteld, waarin provincies, waterschappen, gemeenten, aannemers, CROW en talloze andere partijen zaten. Met deze partijen hebben we een gedragen norm ontwikkeld, die nog tweemaal gevalideerd moest worden: eerst door onze eigen technische commissie Groenkeur, en tot slot buigt ons college van deskundigen zich erover.'

Oosthoek laat weten dat hij heel tevreden is over de vorderingen van het keurmerk Kleurkeur tot nu toe. 'We zijn nu bezig om de monitoring uit te werken, de opleiding in te vullen en het handboek verder te schrijven. Het is dus nog niet klaar, maar we wilden alvast de voorgenomen eisen lanceren, zodat opdrachtgevers deze eventueel al kunnen meenemen in de bestekken voor volgend jaar. Ik krijg dan ook veel enthousiaste telefoontjes. Mensen zijn toe aan een duidelijke standaard, zodat onze bermen werkelijk en ook meetbaar gaan bijdragen aan het vergroten van de Nederlandse biodiversiteit. Daarnaast geloof ik dat dit keurmerk een mooie kans is om je als bedrijf en opdrachtgever duurzaam te onderscheiden.'

Bermen kunnen een bron van leven zijn

LOGIN   met je e-mailadres om te reageren.

REACTIES

Pascal groeneveld Saturday 6 April 2019 Zelf ben ik al jaren actief in natuurgebieden en in zomermaanden ook in de wegbermen te vinden. Weleens gedacht aan gevaarlijke kruisingen, wegen en meterstroken te maaizuigen en de resterende stukken te maaien en afruimen. Dus schotelen en daarna balen persen als t gras een aantal dagen gelegen heeft zodat t zaad eruit kan vallen. Succes met dit goede initiatief. Groeten Pascal groeneveld.

download artikel

Tip de redactie