Breda leidt burger in 40 jaar naar beloofde stadspark

ARTIKEL

Carien van Boxtel, tuin- en landschapsontwerper en beplantingsdeskundige, donderdag 16 mei 2019

169 sec

Breda toont ambitie met koninklijk bollenlint voor (bijna) langste stadspark

Mozes doolde maar liefst 40 jaar door de woestijn om bij het Beloofde Land aan te komen. Breda trekt er net zo veel tijd voor uit om een beloofd stadspark te creëren. Met de grootschalige herinrichting van (bijna) het langste Nederlandse stadspark toont Breda zijn ambities. Deze zijn groen en groots: in 2030 wil Breda de eerste Europese stad in een groen park zijn.

Fotografie: Raymond van der Zalm

2017-2057: herinrichting Singelgebied

De aanpak van de singels gaat leiden tot versterking van de ecologische, cultuurhistorische en recreatieve waarden en tot meer eenheid in het stadsbeeld. Overal komen dubbele bomenrijen met een onverhard voetpad daartussen, zodat de oevers veel meer beleefbaar worden. De singels worden net als in het verleden weer echte flaneergebieden, met prettige wandelpaden, bankjes en prachtige uitzichten op de binnenstad en over het water. Zo ontstaat een ecologische en recreatieve groene long om de binnenstad, die als het ware de verschillende aangrenzende wijken, belangrijke gebouwen en parken (Valkenberg, de Seelig, Wilhelminapark en Chassépark) als een ketting aaneenrijgt. De herinrichting gebeurt gefaseerd; de gemeente maakt werk met werk. Oude bomen die aan het eind van hun levensduur zijn gekomen, worden in fases vervangen door nieuwe, dubbele rijen inheemse laanbomen.

Tekst loopt door onder afbeelding

Koninklijk bloemenlint

Inmiddels is de eerste fase van de herinrichting achter de rug en liggen de Nassausingel en de Mauritssingel, waar de oude zilveresdoorns en lindes zijn gespaard, er inmiddels prachtig bij. De herinrichting is ook aanleiding voor een andere aanpak van het verkeer: alle binnensingels worden fietsstraten met eenrichtingsverkeer en het dwarsparkeren maakt plaats voor langsparkeren. Daarmee komt er letterlijk meer ademruimte in deze zone. De materialisatie wordt ook aangepakt: zo wordt asfalt vervangen door duurzaam en kwalitatief hoogwaardiger gebakken verhardingsmateriaal.

Bredase binnensingels worden fietsstraten met eenrichtingsverkeer

Bermen en oevers bloemrijk en biodiverser

Ook de bermen en oevers worden aangepakt en het beheer zal aan de nieuwe inrichting worden aangepast. Waar mogelijk zal ecologisch beheer worden toegepast: natuurlijke oevers en ruigtes worden zorgvuldig beheerd en op verschillende plaatsen zal een verschralingsbeheer worden toegepast, wat de biodiversiteit ten goede zal komen.

Voor de bermen die het voetpad flankeren, heeft de gemeente Breda gekozen voor het toepassen van verwilderingsbollen. Een bijzonder bollenproject vraagt om een bijzondere aanpak; daarom vroeg de gemeente aan bollenbedrijf Jub Holland om een speciaal voorstel te doen voor de singelzone, daarbij gebruikmakend van een bijzonder sortiment verwilderingsbollen.

Tekst loopt door onder afbeelding

Maatwerkontwerp

Maatwerkontwerp met bloembollen

Namens Jub Holland mocht ik, in nauw overleg met Tonnie Snoeijs en Anton Lips van de gemeente Breda, aan de slag met een beplantingsontwerp. Het idee om het gazon om te vormen tot een kleurrijk stinzenplantentapijt in het bestaande gazon werd enthousiast ontvangen. In het gazon wordt een basismengsel geplant met verwilderingsbollen van sterke, herkenbare stinzenplanten voor de hele zone. Dit mengsel bloeit zo'n veertien weken: vanaf januari tot in april, ongeveer zes weken voor de eerste maaibeurt. Zo zullen langs de volledige route tienduizenden sneeuwklokjes, winterakonieten, botanische krokussen, tulpjes, scilla's en kleinbloemige narcissen bloeien. Ook de bijzondere, inheemse geblokte kievietsbloem maakt deel uit van het basismengsel.

Gras rondom de singels wordt langzaam omgevormd tot een kleurrijk stinzenplantentapijt

Aandachtspunten bij het ontwerp waren het vergroten van de biodiversiteit met soorten die aantrekkelijk zijn voor bijen en vlinders, subtiele kleurschakeringen en -combinaties, een natuurlijk beeld en de natuurlijke beleving van een bloemenweide, goede verwildering en respect voor het cultuurhistorische karakter. De genoemde bloembollen zijn als stuifmeel en nectarleveranciers van cruciale betekenis voor de voorjaarsontwikkeling van bijen. Naar aanleiding daarvan ontstond de intensieve samenwerking tussen het Bredaas Bijenhouderscollectief (BBC) en Jub Holland. Het BBC richt zich op de verbetering van de leefomstandigheden van (honing)bijen, maar vooral van wilde, solitair levende bijen. Jub Holland steunt het BBC ook bij zijn educatieactiviteiten.

Tekst loopt door onder afbeelding

Zonering van brug tot brug

Zonering van brug tot brug: 'koninklijke mengsels'

Met een knipoog naar de relatie van de stad met het huis Nassau is ervoor gekozen om het basismengsel per zone (het singeltracé tussen twee achtereenvolgende bruggen) steeds een ander accent te geven. Zo ontstonden de zogenaamde 'koninklijke mengsels': koningsblauw, zilverwit, gouden gloed en royaal rood, waarbij het basismengsel steeds werd verrijkt met verwilderingssoorten in een andere accentkleur. Zo wordt het beplantingsbeeld tijdens een wandeling over de singel steeds anders en ontdek je naast de herkenbare themasoorten ook steeds nieuwe soorten. De mengsels zijn uitgeplant op proeflocaties in de gemeente Breda.

Nassausingel en Mauritssingel: zilverwitte en gouden gloed!

Afgelopen najaar zijn de eerste mengsels op de definitieve locaties aan de singels aangeplant. Het plantwerk werd verricht door Jub Holland. Voor een deel werd gebruikgemaakt van een speciale plantmachine, maar om kwetsbare bomen en boomwortels te sparen zijn veel bollen handmatig geplant. Een enorme klus, maar met groots resultaat. Dit voorjaar heeft iedereen al kunnen genieten van de eerste prachtige bloementapijten, die met de jaren alleen maar bloemrijker zullen worden. Samen met de gemeente zorgt Jub Holland voor een uitgekiend en duurzaam beheer, waarvan uitgesteld maaien en ecologische bemesting belangrijke elementen zijn. Mede dankzij de lokale bijenhouder en fotograaf Raymond van der Zalm zal de aanplant wekelijks worden gemonitord. Dat levert nu al de eerste prachtige beelden op!

Breda

Fotografie: Raymond van der Zalm

LOGIN met je e-mailadres om te reageren.

REACTIES

Cornelis van Gils
Thursday 27 June 2019

Ziet er aardig uit. Blijkbaar omslag in denken en in budget bij de Gemeente. Nog maar kort geleden moesten alle heggen langs de Singels geruimd worden, was te duur volgens Bob Bergsma, wat meteen tot bijna-ongelukken leidde op de hoek Haagweg/Tramsingel zodat er meteen foeilelijke planken werden gezet. Ben ook benieuwd hoe dit doortrekken op het KMA terrein eruit gaat zien. Gaat dat rare sportveld eindelijk weg ? Zie er nooit cadetten kampen !

download artikel

Tip de redactie