Eikenprocessierups effectiever bestrijden met Werkwijze(R)

ARTIKEL

Jeroen Poldermans, dinsdag 14 januari 2020

296 sec

De afgelopen zomer maakte opnieuw duidelijk dat de opmars van de eikenprocessierups (EPR) nauwelijks nog te stoppen lijkt. Er wordt daarom hard nagedacht over effectieve bestrijding van de plaag. Succesvolle bestrijding begint bij optimale coördinatie van het bestrijdingsproces. Een stap in de goede richting is het beheer van gedetailleerde locatiespecifieke informatie, zodat er meer inzicht in en overzicht van het proces ontstaat. Deze fundamentele stap kunnen bestrijders nu zetten dankzij het digitale platform Werkwijze(R).

Werken met Werkwijze(R)

Wat is Werkwijze(R)?

Werkwijze(R) is een op GIS (geografisch informatiesysteem) gebaseerd digitaal platform voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte, waarin alle werkprocessen en informatie voor uitvoerende medewerkers, projectleider en opdrachtgever online inzichtelijk en beschikbaar zijn. Denk daarbij onder andere aan flora- en faunagegevens, beeldkwaliteitsschouwen, verbetervoorstellen, areaalmutaties, tekeningen, voortgangs- en bewonersmeldingen. Het programma wordt opgebouwd uit een of meerdere modules die aansluiten bij de specifieke werkprocessen van de eindgebruiker. Speciaal voor de groeiende vraag naar oplossingen voor de bestrijding van de eikenprocessierups heeft Werkwijze(R) de module 'EPR-beheersing' ontwikkeld.

'Je kunt allerlei maatregelen nemen om de EPR te bestrijden, maar de effectiviteit en de meetbaarheid van die maatregelen worden veel zichtbaarder via de digitale geografische kaarten waarvan ons programma gebruikmaakt. Je kunt daar allerlei soorten data aan koppelen, zoals foto's en satellietbeelden', legt Jacob Muilwijk, mede-eigenaar van Werkwijze(R), uit. Maar hoe gaat dat bij de EPR-bestrijding in zijn werk?

Elke eik krijgt een logboek

Allereerst krijgt de opdrachtgever de digitale kaart aangeleverd van de gemeente in kwestie. In de meeste gevallen (dit verschilt per gemeente) staan op die kaart niet alleen alle straten, pleinen, groengebieden en dergelijke gemarkeerd, maar ook alle gemeente-objecten zoals bomen. Werkwijze(R) kan dit bestand lezen en omzetten naar gedetailleerde informatie. Zo krijgt de opdrachtgever een digitale kaart aangeleverd waarop alle bomen staan gemarkeerd en waarop ook te zien is welke soort bomen er staan. Met deze gegevens gaan de buitendienstmedewerkers van een groenvoorzieningsbedrijf aan de slag voor de inspectie. Na de inspectie zijn alle eikenbomen onderzocht en elk voorzien van een logboek.

In zo'n logboek komt onder andere te staan door wie en wanneer een inspectie is uitgevoerd, wanneer er preventieve of bestrijdende handelingen zijn uitgevoerd en wanneer er opnieuw handelingen uitgevoerd moeten worden. Ook wordt daarin vastgelegd hoeveel nesten er gezien en verwijderd zijn. Locatiespecifieke klachten van bewoners kunnen ook in de applicatie vastgelegd en verwerkt worden (meer daarover verderop in dit artikel).

De gebruiker kan de effectiviteit van de preventie- of bestrijdingsmethoden meten en met deze informatie het bestrijdingsproces bijsturen

Effectiviteit meten

Steeds vaker kiezen bestrijders voor natuurlijke bestrijdingsmiddelen. De koolmees, pimpelmees, spreeuw, zwarte mees, boomklever, boomkruiper en grauwe vliegenvanger hebben allemaal de eikenprocessierups op hun menukaart staan; daarom worden er proeven gedaan met nestkasten om deze vogels te lokken. De applicatie biedt de gebruiker helderheid over waar de plaag af- of juist toeneemt als dit soort proeven zijn gedaan. Op die manier kan de gebruiker de effectiviteit van de preventie- of bestrijdingsmethoden meten en deze informatie gebruiken om het bestrijdingsproces bij te sturen.

Jacob Muilwijk, mede-eigenaar van Werkwijze(R).

Via Werkwijze(R) historie opbouwen en inzicht krijgen

Muilwijk: 'Stel dat er nog met een papieren kaart zou worden gewerkt, dan geef je op zo'n kaart met een markeerstift de behandelde haarden aan, maar vaak weet je na drie weken niet meer exact welke gedetailleerde gegevens bij de geïnspecteerde boom horen. Zo'n kaart kan zoekraken en bij het gebruik van een nieuwe kaart raken de oude gegevens verloren. Een van de grote voordelen van Werkwijze(R) is het opbouwen van historie. Juist bij de bestrijding van de EPR is die historie belangrijk, want de haarden verschuiven tijdens het seizoen vaak tussen locaties. Als de haarden in het begin van het seizoen vooral in stadsdeel A zitten, maar aan het einde van het seizoen juist in stadsdeel B, dan kun je die verschuiving via de applicatie monitoren aan de hand van de opgebouwde historie.'

Juist bij de bestrijding van de EPR is die historie belangrijk: de haarden verschuiven tijdens het seizoen vaak tussen locaties

Horizontale integraliteit

De integraliteit van de informatie is wellicht de grote meerwaarde van Werkwijze(R). Deze integraliteit werkt zowel horizontaal (tussen alle gebruikers van het platform) als verticaal (informatie-uitwisseling tussen de verschillende modules). Muilwijk onderbouwt dit met een voorbeeld: 'Stel, er komt een EPR-gerelateerde klacht binnen bij de beheerder van een bepaald stuk openbaar groen. Op het moment dat de klacht op de kaart wordt gezet, is die direct zichtbaar voor de buitendienstmedewerkers die zich met de bestrijding bezighouden. Andersom weet een opdrachtgever via zijn tablet direct wanneer een bepaalde locatie is behandeld en welke bijzonderheden daarbij staan genoteerd. Hierdoor gaat er minder informatie verloren en ontstaat er minder ruis in de communicatie tussen de opdrachtgever, projectleider en buitenmedewerkers. Bovendien is die informatie gedetailleerd onderbouwd. Stel dat buitendienstmedewerkers bijzonderheden zien, dan kunnen ze daar foto's van maken, die in de applicatie toevoegen en deze bijzonderheden direct toegankelijk maken voor alle gebruikers van het platform.'

'Dankzij deze kruisbestuiving heb je meer profijt van dezelfde data'

Verticale integraliteit

Verticale integraliteit ontstaat door kruisbestuiving binnen de verschillende modules. Muilwijk licht dit principe toe: 'De module EPR is een aanvullende module, die we speciaal ontwikkeld hebben om groenvoorzieners te faciliteren bij de bestrijding. We hebben er daarbij wel voor gezorgd dat de module integraal werkt met de rest van onze modules die beschikbaar zijn in Werkwijze(R). Dat heeft als voordeel dat de data van de verschillende modules met elkaar vergeleken kunnen worden. Neem als voorbeeld de maaidata van de bermen. Als ik weet dat een berm die niet vaak gemaaid wordt een positieve invloed heeft op de bestrijding van de EPR, kan ik voorstellen om in die gebieden de bermen minder vaak te maaien, want dat lijkt de preventie van haarden ten goede te komen. Doordat je de informatie van de verschillende modules kunt combineren, kom je tot die inzichten. Als ik die informatie in twee verschillende programma's had gehad, was ik minder snel tot dit inzicht gekomen. Dankzij deze kruisbestuiving heb je meer profijt van dezelfde data.'

Klachtenafhandeling

Gemeentes krijgen vaak veel EPR-gerelateerde klachten van buurtbewoners tijdens het seizoen. Een van de voordelen van Werkwijze(R) is de mogelijkheid om deze klachten in het systeem te verwerken en er een deadline aan te koppelen. Zo kan op ieder moment teruggezien worden welke klachten afgehandeld zijn en welke de deadline overschrijden. Bewijsmateriaal in het logboek in de vorm van foto's is ideaal bij de afhandeling van klachten.

Als de inspectie van de bomen klaar is, komt daar een bestand uit met besmette bomen. Op basis daarvan is het mogelijk de optimale route voor de buitendienstmedewerkers vast te stellen, om de werkprocessen zo efficiënt mogelijk te kunnen uitvoeren.

Bedieningsgemak

'Het succes van de applicatie staat of valt met het bedieningsgemak voor de buitendienstmedewerker. Daar moet de informatie in eerste instantie vandaan komen, dus daar focussen wij op. Iedere woensdag geven wij hier op onze bedrijfslocatie trainingen aan projectleiders en werkvoorbereiders. Zij zijn degenen die het programma beheren, dus zij bepalen wat er gebeuren moet. Als de instellingen eenmaal gedaan zijn, moet het voor de buitendienstmedewerker eenvoudig zijn om ermee te werken', vervolgt Muilwijk. Om dit betoog in de praktijk te toetsen, nam Stad + Groen contact op met Eres Boomverzorging, een van de gebruikers van Werkwijze(R).

Medewerkers hoeven niet elke boom afzonderlijk af te melden; dat kan aan het einde van de dag in één keer

Werkwijze(R) in de praktijk

Eres Boomverzorging in het Gelderse Zelhem is overgestapt op Werkwijze(R) om de voortgang van de werkprocessen inzichtelijk te krijgen. Stad + Groen vroeg de oprichter en senior boomverzorger van Eres Boomverzorging naar zijn ervaring met de applicatie.

Cees Schreuder: 'Werkwijze(R) werkt voor ons uitstekend, omdat wij veel vanaf de tablet snoeien. De jongens die buiten lopen, hebben dezelfde actuele gegevens als de mensen op kantoor. Een ander voordeel is dat de medewerkers niet elke boom afzonderlijk hoeven af te melden; ze kunnen aan het einde van de dag in één keer alle werkzaamheden van die dag afmelden. Ze selecteren een gebied en kunnen dan voor dat gebied aangeven wie er gesnoeid heeft en wanneer. Ook kunnen er per boom opmerkingen worden genoteerd, dus mochten er bijzonderheden zijn, dan zijn die via de applicatie makkelijk terug te lezen. Eres werkte voorheen volgens de papieren methode, maar ondervindt nauwelijks problemen met de digitale transitie. De applicatie is eenvoudig in het gebruik en de jongens buiten hadden het programma in een mum van tijd onder de knie.

Boomverzorger Cees Schreuder aan het werk

Op dit moment worden de boomgegevens bij de opdrachtgever opgevraagd en vervolgens door Werkwijze(R) in de applicatie aangebracht. Daarbij worden allerlei optionele instellingen in samenspraak tussen Eres en Werkwijze(R) geactiveerd. Vanaf 2020 wil Eres dat zelf gaan doen; momenteel zijn onze medewerkers bij Werkwijze(R) in opleiding om deze vaardigheden op te doen. We kijken ook naar mogelijkheden om Werkwijze(R) in te zetten voor kaprondes, het watergeven van bomen, inboet en bijvoorbeeld de aanpak van EPR. Deze zaken zijn in samenspraak met Werkwijze(R) goed te implementeren. Als laatste wil ik Werkwijze(R) ook aanbevelen als het gaat om voortgangsoverzicht. De applicatie heeft een goed dashboard, dat per klus helder is in te regelen.'

LOGIN   met je e-mailadres om te reageren.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie