Beplanting in Leids Korte Vlietpark slaat beter aan dankzij gezonde bodem

ARTIKEL

Karlijn Raats, maandag 14 december 2020

194 sec

Kilometerslang intergemeentelijk pad succesvol omgeturnd in stadspark

In 2019 heeft de gemeente Leiden een langgerekt pad en een gazon langs het water de Korte Vliet, tussen Leiden en Voorschoten, getransformeerd tot het stadspark Korte Vliet. Daarbij is het overwegende gazonbeeld omgevormd tot een rijkdom aan bloemen en kruiden voor meer biodiversiteit. Het bedrijf DCM droeg zijn steentje bij aan de cultuurtechnische aanpak en het op gang brengen van de beplanting.

Het park vormt vandaag de dag een recreatieve groenstrook langs het water de Korte Vliet. Door het park, dat deel uitmaakt van de Groene Structuur, loopt een bijenlint met drachtplanten en stinzenbollen voor de wilde bij. Dit voorjaar komen de bollen voor het eerst uit. Er zijn ook vasteplantenborders aangelegd, kruiden-bloemenmengsels gezaaid voor meer biodiversiteit en 27 nieuwe bomen aangeplant: twee populieren, vier appels, een hazelaar, vijf honingbomen, zes wilde kersenbomen en negen meidoorns.

Iedereen erbij betrokken

Stan van der Laan, technisch projectleider cultuurtechniek en klimaatadaptatie bij de gemeente Leiden: 'We knappen de parken in Leiden elke vijfentwintig jaar op. Een bewonersgroep en gebruikers van het park waren aan de voorkant bij het traject betrokken voor input. Twee van die gebruikers, roei- en zeilvereniging Die Leythe en de Koninklijke Studenten Roeivereniging Njord, hebben een pad naast het water nodig als 'coachpad'. Die input hebben we gebruikt om het gerenoveerde park veiliger en aantrekkelijker te maken om in te verblijven. In de oude situatie hadden voetgangers en fietsers hinder van elkaar. Het pad was smal en slecht begaanbaar geworden. Voor de veiligheid is er een 3 meter breed asfalt-combipad voor fietsers en voetgangers, dat gescheiden is van het halfverharde voetpad voor wandelaars. Omwonenden en betrokkenen wilden ook meer fleur en kleur op deze plaats zien. Er zijn speeltoestellen geplaatst en er is nu alleen nog gazon op de plekken waar gesport of gespeeld wordt. De rest bestaat feitelijk uit een langgerekt bijenlint en bloemrijk gras, met de twee paden daardoorheen.'

Zuurstof- en waterhuishouding

Het risico bij elke grootscheepse renovatie in het openbaar groen is bodemverdichting door het af en aanrijden van machines, bijvoorbeeld voor de aanleg van paden. In het ergste geval blijven er plassen water staan op de grasvelden en de halfverharde paden, maar ook op verharde paden indien er geen kolken zijn en het water niet in de bermen weg kan zakken. Dan slaat de beplanting niet aan en rotten de bloembollen weg. Omdat de capillaire werking dan ook ver te zoeken is, is de bodem in de zomer te droog. Storende lagen breken en zand doormengen is dan een oplossing, maar ook dat kan weleens minder goed uitpakken.

Het risico bij elke grootscheepse renovatie in het openbaar groen is bodemverdichting

Stan van der Laan

Op sportvelden wordt vaak in twee lagen doorgemengd. De eerste laag wordt gemengd met de spitfrees. Dit is een grove menging, waardoor blokjes zand in de ondergrond ontstaan, waarlangs het water beter kan wegzakken naar de ondergrond. De toplaag wordt dan homogeen gemengd met een hoogtoerentalfrees, zodat deze laag zowel water kan bergen als afvoeren.

DCM voerde in opdracht van de gemeente Leiden een bodemonderzoek uit tijdens de aanleg om te kijken of men op de goede weg was. Daarbij werd gekeken naar de granulaire bodemgesteldheid, dus naar de toestand van de zandfracties. Adviseur Gerrit Klop van DCM legt uit: 'In het Korte Vlietpark ligt van oorsprong zware zeeklei, met een van nature hoge pH-waarde. Om een park te kunnen maken, is de bodem verschraald met zand, zodat die beter draineert en het water weg kan. Maar door de zware kleistructuur is de bodem in Park Korte Vliet toch dichtgeslagen doordat hij op verschillende plaatsen was dichtgereden.'

Van der Laan: 'De groenaannemer, Krinkels BV, wist daar wel raad mee. Die heeft vanuit de sportveldenwereld veel ervaring met het creëren van goede waterafvoer in de bodem. In plaats van de bodem verder om te spitten, heeft Krinkels deze gewoeld, bezand en gespit met een krukasspitter. De verticale afvoerkanaaltjes van zand hebben de bodemstructuur meer open gemaakt.' Toen de grond eenmaal opengebroken was, was het probleem verholpen.

Voor de aanplant van het inheemse bomensortiment, medio november, werd de bodem van de groeiplaats, 16 m2 groot en 80-100 cm diep, gebroken met een kraan, uiteraard voorzien van puinriek met tanden. De grond werd een klein beetje verschraald en kreeg daarna een kickstart door de toediening van DCM-voedingsstoffen. Klop legt uit: 'DCM Vivimus brengt het bodemleven op gang, verhoogt het humusgehalte en brengt voedingsstoffen bij de bomen. Deze slaan daardoor beter aan.'

Gerrit Klop

Voedingsstoffen en schadelijke zouten

Ook onderzocht DCM het percentage organische stof, de voedingswaarden van de bodem en het percentage schadelijke zouten, zoals natrium en chloor. 'De percentages stikstof, kalium en fosfaat waren erg laag, evenals het gehalte aan sporenelementen zoals borium, koper en ijzer', vertelt Klop. 'Daardoor was de grond erg arm. Gelukkig kampte de bodem niet met een zoutprobleem, want het percentage natrium en chloor was ook laag.' De bodem van de weide met kruiden- en bloemenmengsels om de bijen te laten foerageren, moet echter schraler zijn en er moet meer zand doorgemengd worden. 'We hebben de gemeente geadviseerd om daar meer kalk in de bodem te brengen om meer bloemen te krijgen.'

'Het gaat niet alleen om het rendement; samen iets moois maken is je innerlijke drijfveer'

High five

Van der Laan vertelt hoe het Park Korte Vliet er nu bij staat: 'We hebben in de tweede helft van september de bloemenmengsels ingezaaid. De krokusbollen, blauwe druifjes en tulpenbollen in het bijenlint staan er inmiddels goed voor om in het vroege voorjaar van 2021 boven te komen. En het gras begint nu goed door te komen.' Degenen die bij de aanleg betrokken waren, waren enthousiast over het eindresultaat en gaven elkaar de spreekwoordelijke high five. 'Cultuurtechnisch gezien ligt het park er goed bij', zegt Van der Laan. Klop knikt: 'Het gaat uiteindelijk niet alleen om het rendement; samen iets moois maken, dat is je innerlijke drijfveer.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie