'Bij grafdelven komt er geen bats meer aan te pas'

ARTIKEL

Broer de Boer, woensdag 13 januari 2021

300 sec

Met Hansa werken tussen de zerken

Dit voorjaar werd Gebr. Bonenkamp de officiële importeur voor Nederland van het Duitse merk Hansa. Dit Noord-Duitse bedrijf bestaat al 60 jaar en ontwerpt en produceert in eigen regie grafdelfmachines, transportvoertuigen en aanbouwdelen. Begraafplaatsbeheerder en kraanmachinist Gerard Mulder bestuurt zo'n Hansa. De teller tikt al bijna 1000 gebruiksuren aan.

Mulders grafdelvende Hansa APZ 531H heeft nu 950 bedrijfsuren op de teller staan. Foto: G. Mulder

Af en toe tref je nog weleens een grafdelfmachine aan van het merk Unkauf. Deze Duitse machine werd tot 2005 geïmporteerd door Gebr. Bonenkamp. De fabriek staakte de bouw echter. Gebr. Bonenkamp had de ambitie om een opvolger in Nederland te introduceren in deze nichemarkt. Die ambitie kreeg dit voorjaar gestalte met de machines van Hansa, de marktleider op dit gebied in Duitsland. In Berlijn alleen al werkt men met zes machines van dit merk. Vermoedelijk zit daar ook wel de 'Hansa-spin' bij, met als typenummer APZ 131. Dit is een lichte, vernuftige graafmachine op drie wielen, die je moeiteloos zelfs langs grafzerken kunt manoeuvreren. De eerste Hansa-machines draaien nu op Nederlandse begraafplaatsen; dit ondanks vertragingen in de levering veroorzaakt door de heersende pandemie.

'Hansa is de marktleider op dit gebied in Duitsland'

Voorliefde

Gerard Mulder is beheerder van de begraafplaats in het Gelderse Terschuur. 'Zijn' Hansa APZ 531H heeft nu al 950 bedrijfsuren op de teller staan. Hij vertelt: 'Eigenlijk is mijn hoofdfunctie kraanmachinist. Ik had altijd al een voorliefde voor het merk Hansa. Toen we een oudere Ahlmann-graafmachine bij de gemeente Barneveld moesten vervangen, had deze machine mijn voorkeur. Ik delf hiermee graven op begraafplaatsen in Barneveld, Kootwijkerbroek, Kootwijk, Terschuur en Voorthuizen. Ik reis er dus veel mee. Een prettige, comfortabele cabine met onder meer vier camera's op één scherm, die ook de dode hoeken in beeld brengt, is dan heel plezierig. De onderwagen is volledig geveerd en dat heeft veel voordelen als je met 40 km/u rijdt. Dat geeft een zeer stabiel gevoel en de remmen werken ook uitstekend! Ik zet in de transportstand de giek altijd laag. Af en toe tref ik namelijk het laagste tunneltje in deze omgeving met een doorrijdhoogte van 3 meter op mijn pad. Door mijn giek altijd laag te zetten, ben ik daarvoor nooit te hoog en vergis ik me nooit!'

Met de driewielige Hansa APZ 131 kun je als een 'spin' langs zerken manoeuvreren.

Over graf heen reiken

Wat betekent dat, graven met de 'Mercedes onder de grafdelfmachines', zoals Mulder zijn machine liefkozend noemt? 'Met deze Hansa kun je heel gemakkelijk manoeuvreren', zegt hij. 'Dat kom ook doordat je moeiteloos uit drie besturingsmogelijkheden kunt kiezen. Je reikt heel gemakkelijk over een bestaand graf heen, als je er een graf naast moet delven en er anders niet bij kunt komen. Dat doe ik met een collega; het is een kwestie van een halfuurtje. De grond stort ik op een aanhanger met bestuurbare achterwielen, die we daarvoor speciaal door Veenhuis hebben laten bouwen. Hansa heeft de hydraulische aansluitingen hiervoor standaard aan de machine gemonteerd. Ik kan met de kraan en de aanhanger dus nagenoeg overal komen waar ik moet zijn!'

'Als je er niet bij kunt, reik je heel gemakkelijk over een bestaand graf'

Om instorting van grafwanden tijdens of na het graven te voorkomen, maakt men op een begraafplaats gebruik van bekistingen. Met de tweeschalige grijpbak kan Mulder zelfs binnen aangebrachte bekistingen graven. 'Vanuit de cabine heb ik een goed uitzicht. Wat mijn ogen zien, kan ik met deze kraan maken. Na een teraardebestelling stort ik eerst voorzichtig grond op de kist. Dan verwijder ik met de kraan de bekisting en vul de rest van de grafkuil af. Daarbij druk ik de grond voorzichtig aan, om die vervolgens met de kraan helemaal vlak af te werken. Daar komt geen bats aan te pas; je moet alleen even glad harken.' Overigens verricht Mulder ook nog andere werkzaamheden met de Hansa-kraan: 'Dat doe ik allemaal met die ene grijpbak. Je kunt er bijvoorbeeld perfecte vierkante boomgaten mee graven, bomen erin hijsen, struiken rooien, spitten, egaliseren, grafkelders plaatsen en noem maar op. Dat is mede te danken aan het 360⁰-rotatiedeel. Daarmee kun je een grijperbak oneindig in beide richtingen roteren.'

'Vanuit de cabine heb ik een heel goed uitzicht'

Divers assortiment

Kleine ruimtes, lastige aanrijroutes, verschillende ondergronden en smalle paden zijn zaken die je vaak tegenkomt op begraafplaatsen. Het is wenselijk dat de producten die hier geleverd worden, passen in dit werkgebied. Met elektrische werktuigendragers, zoals de Nimos, die Gebr. Bonenkamp ook importeert, kunnen medewerkers in alle rust hun werkzaamheden op de begraafplaats verrichten.

Bertho Hol werkt sinds 2002 als accountmanager in de buitendienst bij Gebr. Bonenkamp. Hij is een bekend gezicht voor sportveldbeheerders en medewerkers van groenafdelingen van gemeenten. De graafmachines die geschikt zijn voor grafdelving vormen een aanvulling op zijn portfolio. Via gemeentes komt hij ook in aanraking met begraafplaatsen en kan hij een plaats in deze markt veroveren. 'Je noemde de "spin" al. Maar de Hansa APZ 531 is in Duitsland de bestseller. Dit is de zwaarste versie van de drie types die Hansa produceert voor deze markt. Wij leveren vooral de H-variant uit. Deze heeft een telescooparm van 7300 mm en een contragewicht, wat een korte afstempeling mogelijk maakt. Bij zware werkzaamheden is dat ook nodig; de machinebreedte is rond de 130 cm, afhankelijk van de bandenkeuze. Het grote motorische vermogen, 150 pk, maakt inderdaad wegsnelheden tot 40 km/u mogelijk, zoals Mulder al noemde. Je kunt de kraan snel naar een volgende begraafplaats verplaatsen, zonder apart vervoer.'

Hansa heeft drie gravers specifiek om graven te delven.

Omgevingsvriendelijk

Hol bevestigt dat de motor overgedimensioneerd is, maar dat heeft volgens hem verschillende redenen: 'We praten over een moderne stage V-dieselmotor, die voldoet aan de Euro-6-normen en waarin ook AdBlue moet. Het toerental is begrensd op 2800 rpm. Als je werkt met de schalengrijper, geeft deze industriële Iveco-motor bij 1400 rpm het maximale koppel van 370 Nm. Dat is een belangrijk technisch aspect. De toch al niet luidruchtige dieselmotor geeft dankzij het lage toerental en de geluidsisolatie nauwelijks overlast. Zoiets is zeker van belang in een omgeving waar niet alleen teraardebestellingen plaatsvinden, maar ook nabestaanden graven bezoeken. Over het algemeen waarderen die zwaar ronkende machines niet en daar heeft de fabrikant dus over nagedacht. Door toepassing van load sensing verbruikt de motor bovendien tot 35 procent minder brandstof dan een vergelijkbare traditionele dieselmotor. De hydraulische olie wordt dus niet onnodig rondgepompt. Bovendien is de geur en roetuitstoot nihil. Bij transport over de weg met een snelheid van 40 km/u, waarbij geen kracht nodig is zoals bij graven, zal de machinist de motor op ongeveer 2300 rpm laten draaien.'

'Dankzij het lage toerental en de geluidsisolatie is er nauwelijks overlast'

Wendbaar

De afmetingen maken deze vierwielige machine zeer bruikbaar op de vaak smalle paden van oudere begraafplaatsen. Met de telescopische arm kun je tot 7 meter reiken om een graf tot een diepte van ruim 5 meter te delven. Hol: 'Hiermee werken op een begraafplaats is zeker een specialisme, omdat er plekken zijn waar het risico op verzakking bestaat. Bomen moet je ontwijken. De machinist kan kiezen uit voorwiel- en vierwielbesturing. Ook kan hij de hondengang inschakelen; daarbij verander je de sporing van de achterwielen ten opzichte van de vooras. Dit maakt de APZ 531 superwendbaar in bochten en je kunt er insporing mee voorkomen.'

Onderhoud

De glasrijke cabine kun je kiepen, zodat je voor onderhoud bij alle essentiële onderdelen kunt. Natuurlijk is het ook bij deze machine nodig om dagelijks even naar de vloeistoffen te kijken. En zoals je dat wel vaker aantreft bij machines die door meerdere personen worden bediend, biedt Hansa ook de mogelijkheid van automatisch smering. 'Dan hoef je niet regelmatig met de vetspuit bij de smeernippels langs', verduidelijkt Hol. 'Een pomp perst het vet met regelmaat naar de te smeren delen, zodat dit niet vergeten wordt. Daar staat tegenover dat je moet controleren of de slangetjes niet beschadigd zijn of dichtgeknepen.' Ziet Hol nog meer toepassingen voor deze machine? 'Zeker. Je kunt hem inzetten in plantsoenen, bij infrastructurele werkzaamheden en voor het verwijderen van boomstronken. Vanwege de smallere spoorbreedte moet je bij zwaardere werkzaamheden de machine goed stempelen.'

Gebr. Bonenkamp

Het bedrijf met drie vestigingen (in IJsselstein en Tiel) startte halverwege de 19e eeuw als een kleine smederij. Het groeide uit tot een professionele onderneming in tuin- en parkmachines, tractoren en werktuigen. Gebr. Bonenkamp doet zaken in gerenommeerde merken die het totale groenonderhoud bestrijken en richt zich als importeur op heel Nederland. Dat geldt naast Hansa ook voor de andere merken waarvoor het bedrijf het importeurschap heeft, zoals Agria, Terra, Semdner en Beachtech. Daarnaast lopen er gesprekken voor meer dealerschappen buiten de regio's waar Gebr. Bonenkamp zelf als dealer opereert. De onderneming wil daarmee in de toekomst tegemoetkomen aan de wensen van klanten die bijvoorbeeld graag zakendoen met hun vaste lokale dealer. Zo wordt al samengewerkt met Hofstede-Timmerman, die in het bestaande huisrayon de klanten bedient. Toch hoeft een klant uit bijvoorbeeld Limburg of Groningen niet te vrezen dat hij voor service met een machine naar Tiel of IJsselstein moet. 'Met vier servicewagens op de weg rijden we overal naartoe', verzekert Bertho Hol. In de rol van dealer richt Gebr. Bonenkamp zich hoofdzakelijk op het midden van het land, globaal de driehoek Amsterdam-Rotterdam-Nijmegen.

Berho Hol

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie