De bladmulcher: van vlotte krabbel tot gewilde machine

ARTIKEL

Karlijn Klei, dinsdag 11 oktober 2022

195 sec

'Rotterdamse' Leaf Reducer rekent af met gevallen blad, jankende bladblazers en verarming van de bodem

Gekkenwerk, zo noemt Ronald Loch het wegblazen van gevallen herfstbladeren uit plantsoenen. 'Dat blad is juist heel goed voor de bodem.' De boomadviseur van de gemeente Rotterdam vertelt hoe de klachten van bewoners over jankende bladblazers hem een aantal jaar geleden aan het denken zetten en op een idee brachten. GKB ontwikkelde het idee van de gemeente verder tot een bladmulchmachine. 'Die zuigt de bladeren op en verwerkt ze ter plekke tot voedsel voor bomen, gras en overige biodiversiteit.'

Veel boombeheerders is het al langer een doorn in het oog dat in de herfst al het gevallen blad uit onze parken en plantsoenen wordt geblazen en wordt afgevoerd. Ronald Loch, werkzaam bij de gemeente Rotterdam, is zo iemand. Ook bewoners werden er knettergek van, zo viel Loch een aantal jaar geleden op. 'Twitter stond vol klachten over loeiende bladblazers', vertelt hij. Samen met de wetenschap dat de bodem de voedingstoffen uit gevallen blad juist goed kan gebruiken, zette dit hem aan het denken. 'Ik dacht aan een opraapwagen', vertelt Loch, 'waarmee je het bladmateriaal kunt verzamelen en vermalen, en het dan met een soort sneeuwmachine weer over het gras spuiten.'

Het duurde even voor er iets met het idee van de boomadviseur gebeurde. Na anderhalf jaar gingen studenten verder sleutelden aan een ontwerp voor de bladmulcher. Maar hoewel dat tot een tekening en een prachtig eindcijfer leidde, stond er daarmee nog geen werkende machine. 'Het was GKB, de aannemer die tijdens dat afstudeerproject met ons en de studenten meedacht, die echt zoden aan de dijk zette', vertelt Loch. 'Die wilde ermee verder.'

Ronald Loch

'Twitter stond vol klachten over loeiende bladblazers'

Prototype

Fastforward naar 2020, toen GKB na jaren ontwikkelen het eerste prototype van de bladmulchmachine beproefde in de Rotterdamse buitenruimte. Die machine, toen nog niet in de bedrijfskleuren van GKB, werd nog bijna dagelijks uit elkaar gehaald om iets aan te passen.

De werking van de bladmulcher is eenvoudig: een door een compacttractor getrokken aanbouwwerktuig neemt het blad op en verkleint het tot een fractie die tussen het gras kan vallen. Vervolgens is het aan de natuur (zoals wormen, torretjes en bacteriën) om de bladresten te verwerken. Dat gebeurt snel, volgens Loch en Arjan Kraaijeveld, de directeur van GKB. 'Wormen en ander bodemleven trekken de bladresten de grond in, waar het fungeert als waardevol voedsel voor bomen en gras', aldus Loch.

'Wormen en ander bodemleven trekken de bladresten de grond in, waar het fungeert als voedsel voor bomen en gras'

Schot in de roos

Het was tijdens de proeven in 2020 nog niet bekend of GKB de bladmulchmachine zou opnemen in het assortiment. Vorig jaar, na een succesvolle pilotperiode waarin de machine ook de aandacht van de media wist te trekken, werden de eerste vier zogenaamde Leaf Reducers gebouwd. Dit eerste viertal was nog vooral bedoeld om er praktijkervaring mee op te doen. 'De bevindingen leidden tot een paar kleine aanpassingen in het definitieve ontwerp dat nu in productie is', vertelt Niels den Boer van GKB. 'De machines die we dit jaar produceren, zijn al bijna allemaal verkocht.' De aanpassingen die in het definitieve ontwerp zijn doorgevoerd, komen ook op de vier prototypes, die daarvoor even teruggaan de dealer.

De pilotmachine in 2020

Drie in één

In plaats van bladblazers, veegmachines en vrachtwagens die het materiaal afvoeren en het vervolgens ook nog ergens moeten zien kwijt te raken, is er met de Leaf Reducer nog maar één machine nodig. Den Boer: 'Dat scheelt niet alleen een hoop uitlaatgassen; het werk is ook direct klaar.' Het blad wordt in de Leaf Reducer fijngemalen en als zeer kleine snippers achter de machine uitgestrooid. Daarna verdwijnt het snel in de bodem. Het gehalte organische stof neemt zo toe en er komt nieuwe voeding beschikbaar.

Dat werkt als volgt: met klepels schept de machine het blad op. Een turbine zorgt voor een luchtstroom waarmee het verder de machine in wordt gezogen. Die turbine werkt ook als een molen, waarin de eerste versnippering plaatsvindt. Daarna wordt het materiaal verder geblazen naar een hamermolen. Daar ondergaat het een tweede bewerking. Die hamermolen maakt er een zeer fijne moes van, die als mulch terug het gras op gaat. De uitworp aan de achterkant is stuurbaar, zodat de mulch bijvoorbeeld niet op een fiets- of voetpad terechtkomt.

Blad wordt in de Leaf Reducer fijngemalen en als moes achter de machine uitgeworpen

Toekomst voor groen

Het grootste voordeel van de bladmulchmachine is dat het openbare groen hierdoor weer een betere toekomst krijgt, stelt Den Boer. Hij noemt de machine dan ook een schot in de roos. Veel gemeenten worstelen met de verarming van de bodem door de voortdurende afvoer van organisch materiaal. De schrale, humusarme bodem houdt weinig water meer vast, waardoor de toch al toenemende droogteproblemen nog sneller uit de hand lopen. 'Overal zie ik gazons achteruitgaan. Bomen onttrekken ook water en voeding aan de bodem; daardoor blijft er voor het gras nog minder over. Het verdroogt snel en als het weer gaat regenen, groeit er alleen maar onkruid.'

Rotterdam is blij met het eindresultaat. 'GKB heeft er een heel goede machine van gemaakt. Er is dan ook veel vraag naar, ook over de grens', zo besluit een toch wel trotse Loch.

De noodzaak om Nederland op een duurzame, klimaat-adaptieve manier in te richten is hoog. En dat betekent vooral doén. Niet blijven hangen in oude gewoontes, geen 'ja maar we doen het al dertig jaar zo', maar de schouders eronder en veranderen. We moeten innoveren en nieuwe, slimmere, schonere manieren vinden om onze steden en omgeving duurzaam, natuur-inclusief en klimaatbestendig te maken.

In de reeks Proeftuin van de Duurzame Stad brengt vakblad Stad+Groen die experimenten en innovaties per gemeente voor het voetlicht. Het siert Rotterdam daarin het spits af te bijten. Een doel behalen kunnen de Rotterdammers immers wel: 'klauwen uit de mouwen', samen de schouders eronder en aanpakken.

Om alle artikelen uit Proeftuin van de Duurzame Stad te lezen, klik op het dossier onderaan de pagina.

LEES OOK

Proeftuin van de Duurzame Stad: Zoeken naar creatieve oplossingen

06-10-2022 | ARTIKEL

90 sec

REACTIES

		Frank Friday 28 October 2022

Goedendag

Hoe werkt de machine als het nat weer is en blad nat is.? Krijg je dan niet net als bij het maaien van gras dotten op het gras met blad?

Verder zag ik bij de vakbeurs dat het blad naar één kant wordt gespoten. Zou het niet handiger zijn als het verpulvert blad net als een kunstmeststrooier breed wordt verspreid?

Groeten Frank

download artikel

Tip de redactie