Nieuw onderzoek: bomen verkoelen steden, maar boomkruinen kunnen ook warmte vasthouden en afgeven

NIEUWS

MARKT & ACTUEEL

BELEID & JURIDISCH

Heleen Kommers, dinsdag 17 december 2024

80 sec

De juiste boom op de juiste plaats: verkoeling op maat voor de stad

Bomen spelen een sleutelrol in het tegengaan van hittestress in steden. Ze werpen schaduw, verdampen water en beïnvloeden luchtstromen. Maar nieuw onderzoek van de Universiteit van Cambridge laat zien dat bomen ook warmte kunnen vasthouden en 's nachts afgeven. De oplossing? Strategische aanplant met oog voor boomsoort, locatie en stedelijk ontwerp.

Bomen in de Nijmeegse Van Gentstraat, foto ter illustratie

Door klimaatverandering kampen steden wereldwijd met stijgende temperaturen. Dit leidt tot hogere energiekosten, ongemak en zelfs sterfgevallen. Veel gemeenten investeren daarom in extra groen. Toch waarschuwen onderzoekers: de verkeerde bomen op de verkeerde plek kunnen het verkoelende effect beperken.
In 'straatcanyons' - smalle straten met hoge gebouwen - kunnen dichte boomkruinen bijvoorbeeld de luchtcirculatie belemmeren en warmte vasthouden. Hier bieden slanke boomsoorten en een minder dichte aanplant betere resultaten.

In het gematigde Nederlandse klimaat kunnen bomen gemiddeld 6 graden verkoeling geven, maar 's nachts ook 1,5 graden opwarming veroorzaken. De juiste balans tussen soorten en locaties is cruciaal om negatieve effecten te minimaliseren

Koeling met nuance

Bomen kunnen de luchttemperatuur op de begane grond in steden met maximaal 12 graden Celsius verlagen, blijkt uit het onderzoek. Dit effect varieert echter sterk per klimaat en stedelijk ontwerp. In droge gebieden, zoals Caïro, bieden groenblijvende bomen de meeste verkoeling, terwijl in tropische klimaten een mix van loof- en groenblijvende bomen beter werkt.
In gematigde klimaten, zoals Nederland, kunnen bomen gemiddeld 6 graden verkoeling geven, maar 's nachts ook 1,5 graden opwarming veroorzaken. De juiste balans tussen soorten en locaties is cruciaal om negatieve effecten te minimaliseren.

Plannen met precisie

Het onderzoek toont dat stadsplanners niet alleen meer groen moeten aanleggen, maar ook strategisch moeten kiezen welke bomen waar worden geplant. Een mix van soorten biedt seizoensgebonden schaduw en voorkomt dat steden 's nachts te veel opwarmen. In compacte stedelijke omgevingen kunnen kleine aanpassingen, zoals het combineren van bomen met reflecterende materialen en zonwering, extra effect sorteren.

In compacte stedelijke omgevingen kunnen kleine aanpassingen, zoals het combineren van bomen met reflecterende materialen en zonwering, extra effect sorteren

Wat kunnen Nederlandse steden leren?
Gemeenten en groeninrichters in Nederland kunnen inspelen op de bevindingen door hun boombeleid verder te verfijnen. Slim ruimtegebruik en het strategisch combineren van verschillende boomsoorten dragen bij aan een betere leefomgeving. Door bomen te combineren met andere maatregelen, zoals reflecterende materialen, ontstaat een veerkrachtige aanpak die verkoeling biedt voor alle stedelingen.

Bomen zijn geen wondermiddel tegen oververhitte steden, maar een strategische aanplant kan een groot verschil maken

REACTIES

		Tinka Chabot eigenaar \| s-kwadraat snoei-advies Arnhem woensdag 18 december 2024

Tja, en dan roept iedereen maar: hoe meer bomen hoe beter. Dat is dus niet zo. Er moet over nagedacht worden en enige kennis is noodzakelijk. En natuurlijk alles met mate.

Tip de redactie