Vernieuwde algemene voorwaarden kunnen strijd tussen opdrachtgevers en -nemers voorkomen

ARTIKEL

MARKT & ACTUEEL

BELEID & JURIDISCH

Bart Mullink, vrijdag 29 november 2024

187 sec

'UAV-GC 2025 kan zorgen voor betere samenwerking bij geïntegreerde contracten'

Discussies en, in het ergste geval, rechtszaken over de uitvoering van projecten zijn te voorkomen door duidelijke contractvoorwaarden. Het binnenkort beschikbare UAV-GC 2025 zal de kans op trammelant in elk geval flink verminderen, verwacht Rob Luiten, contractdeskundige bij CROW.

Rob Luiten: 'We zagen voorbeelden waarbij behoorlijk wat discussie ontstond over risico's en aansprakelijkheden'

De GWW (grond-, weg- en waterbouw)- en groensector heeft de populariteit van geïntegreerde contracten flink zien groeien. De algemene voorwaarden in UAV-GC 2005 bieden contractpartijen al zo'n twee decennia duidelijkheid over verplichtingen, risicoverdeling en aansprakelijkheid. Door de veranderende markt en signalen uit de praktijk over knelpunten werd duidelijk dat de huidige uit 2005 stammende versie moest worden aangepast, legt Luiten uit. 'We hebben voorbeelden gezien van geïntegreerde contracten waarbij behoorlijk wat discussie ontstond over risico's en aansprakelijkheden.'

Op welke wijze zijn risico's in de nieuwe versie beter afgedekt?

'Voor het geval dat de opdrachtnemer aansprakelijk is voor een gebleken gebrek, is een stelsel gevormd met onderscheid tussen de diverse soorten schades. Wat formeler gezegd: naar de aard van de schadelijke gevolgen. Wat in de oude voorwaarden in zijn algemeenheid staat beschreven, is nu gedetailleerder uitgewerkt. Er is een uitsplitsing gemaakt naar verschillende categorieën directe en indirecte schade, met bijbehorende niveaus van aansprakelijkheid. Deze beperking van aansprakelijkheid is uitgewerkt in twee paragrafen, een voor situaties tijdens de uitvoering van het werk en een voor na de oplevering.'

Zal dit zorgen voor betere samenwerking tussen de contractpartijen?

'Dat is zeker de bedoeling. Er is nog een belangrijke paragraaf toegevoegd die daaraan moet bijdragen. Partijen moeten zich proactief opstellen naar elkaar. Niet als een juridisch omschreven verplichting, maar als een voorwaarde met betrekking tot communicatie en gedrag. Omdat voorkomen beter is dan genezen.'

'Partijen moeten zich proactief opstellen naar elkaar. Niet als een juridisch omschreven verplichting, maar als een voorwaarde met betrekking tot communicatie en gedrag'

Als een en ander niet precies juridisch staat omschreven, gebeurt het dan wel?

'In deze paragraaf staat niet beschreven hoe partijen hieraan invulling moeten geven. Dat zal ook erg afhangen van de aard, de omvang en de mogelijke risico's van een specifiek werk dat moet worden gerealiseerd. De opdrachtgever en de opdrachtnemer dienen ervoor open te staan het onderlinge gesprek aan te gaan. Zij kunnen de ander er ook op aanspreken als die partij zich bijvoorbeeld niet proactief gedraagt.'

Wat kunnen de gevolgen zijn?

'In UAV-GC 2005 staat dat de opdrachtgever verantwoordelijk is voor de feitelijke juistheid van de verstrekte informatie en de opdrachtnemer voor de interpretatie daarvan. De nieuwe UAV-GC regelt dat de opdrachtgever ook verantwoordelijk wordt voor de volledigheid van de verstrekte informatie. Een voorbeeld: als informatie over bodemeigenschappen is gebaseerd op een te beperkt onderzoek, kan een aannemer tijdens het werk stuiten op onaangename verrassingen. Onder de nieuwe voorwaarden pakt zo'n situatie, kort gezegd, anders uit. Dan ligt het risico bij de opdrachtgever als de aannemer kan aantonen zorgvuldig te hebben gehandeld.'

Aan de opvolger van UAV-GC 2005 is jaren gewerkt; wat is er allemaal gebeurd?

'UAV-GC 2005 werd ontwikkeld op basis van ervaringen met projecten vanaf 2000. Grote opdrachtgevers, zoals Rijkswaterstaat, begonnen in die tijd met geïntegreerde contracten. Later volgden decentrale overheden, zoals provincies, waterschappen en gemeenten. Hierdoor kregen meer bedrijven, ook kleinere, ermee te maken. Vanuit de sector kwamen in de loop van de jaren signalen dat de algemene voorwaarden op een aantal punten zouden moeten worden aangepast. Die handschoen hebben wij als CROW opgepakt. Met betrokken partijen, opdrachtgevers en -nemers zijn we vanaf 2016 gaan inventariseren wat nodig was. Zo zijn we gekomen tot de conceptversie UAV-GC 2020, waarop alle belanghebbenden konden reageren. Dat is in ruime mate gedaan. De verwerking van alle input in de tekst, in samenspraak met de diverse stakeholders, heeft geleid tot een definitieve tekst. Onze stakeholders zijn daarmee inmiddels akkoord. UAV-GC 2025 kan zodoende binnenkort verschijnen; de presentatie vindt plaats op de InfraTech op 14 januari.'

UAV-GC 2025 is bedoeld voor opdrachtgevers en -nemers; de laatste zijn wellicht ook kleinere groenaannemers. In hoeverre moet je juridisch onderlegd zijn om de tekst te begrijpen?

'Er is natuurlijk veel juridisch taalgebruik. Lezen kan wat inspanning kosten. Maar dat is niet veel anders bij een traditioneel UAV-RAW-bestek. Deskundigheid is nodig aan beide kanten. CROW heeft desgewenst voor advies en bijstand een kenniscoach beschikbaar en er is ook een helpdesk die vragen kan beantwoorden.'

Zijn projecten waarop veel kleine bedrijven inschrijven geschikt voor geïntegreerde contracten?

'De keuze van een passende contractvorm is beslist een belangrijke. Als opdrachtgevers precies weten wat ze willen, is een RAW-bestek wellicht geschikter. De keuze voor een bepaalde contractvorm zal moeten passen bij het project, bij de opdrachtgever en bij de potentieel geïnteresseerde marktpartijen. Als zij niet gewend zijn om met UAV-GC te werken en dit voor het werk ook weinig meerwaarde heeft, is het niet handig daarvoor te kiezen.'

'De opdrachtgever is niet langer alleen verantwoordelijk voor de feitelijke juistheid van de informatie, maar ook voor de volledigheid ervan'

Schade aan kabels, ontstaan tijdens uitvoering van een werk

VO-DO-UO

Geïntegreerde contracten zijn contracten waarbij opdrachtgevers bedrijven niet alleen het werk laten uitvoeren, maar ze ook om een ontwerpbijdrage vragen. Dat kan in verschillende vormen en gradaties. De opdrachtnemer kan bijvoorbeeld de taak krijgen om een voorlopig ontwerp (VO) uit te werken tot een definitief ontwerp (DO) en een uitvoeringsontwerp (UO). De mate waarin een en ander moet gebeuren kan in alle gradaties van geheel tot gedeeltelijk. Alleen de uitwerking van een ontwerp in details of alleen de technische uitwerking behoort ook tot de mogelijkheden. Als de opdrachtgever een definitief ontwerp al klaar heeft, kan er nog steeds reden zijn voor een geïntegreerd contract voor het uitvoeringsontwerp (UO). Plus natuurlijk de realisatie van het werk, eventueel aangevuld met het meerjarig onderhoud. 'UAV-GC 2025 is afgestemd op al deze variatie,' weet Luiten. 'Die wordt op die manier beter gefaciliteerd.'

CROW

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie